ابراهیم امیدوار - استادیار، علوم و مهندسی آبخیزداری، گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
رضا قضاوی - استاد، علوم و مهندسی آبخیزداری، گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

طرح های آبخیزداری معمولا برای تصحیح اثرات نادرست استفاده از منابع و کاستی های مدیریتی طراحی می شوند. ارزیابی اثرات طرح های آبخیزداری ابزار اجرایی مهمی برای مدیران این گونه طرح ها محسوب می شود. بر این اساس هدف از این تحقیق ارزیابی اقتصادی پروژه های آبخیزداری در یک حوزه آبخیز واقع در شهرستان دلیجان در استان مرکزی بوده که تنها عملیات سازه ای مرکب از سه نوع سازه گابیونی، سنگی ملاتی و خاکی - گابیونی در آن اجرا شده است. بدین منظور ارزیابی اقتصادی به سه روش مختلف سود معادل حفاظت خاک مراتع، سود معادل حفاظت آب و احداث یک سد خاکی و همچنین محاسبه نسبت سود به هزینه جزئی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن بود که بر اساس سود معادل حفاظت خاک مراتع، میزان رسوبات تله اندازی شده می توانند باعث به تولید رسیدن ۵۳/۷ هکتار مرتع گردند. از سوی دیگر، با توجه به سود آب معادل یک سد خاکی، میزان سود سالانه حاصل از اجرای طرح احداث بندها به میزان ۷۸۹۶۸۵۰۶۷ ریال برآورد گردید. دیگر یافته ها نشان داد که شاخص نسبت سود به هزینه برای این اقدامات معادل ۵/۵۸ به دست آمد. بنابراین در یک نتیجه گیری کلی می-توان بیان نمود که در هر سه رویکرد، آورد اقتصادی عملیات آبخیرزداری در حوزه آبخیز خاوه موفقیت آمیز بوده است.

بند اصلاحی، سود، هزینه، حفاظت آب و خاک، استان مرکزی