مریم سادات جعفرزاده - پژوهشگر پسا دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
علیرضا مقدم نیا - عضو هیئت علمی گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی (نویسنده مسئول)، دانشگاه تهران
عطاء اله جودوی - عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب، مرکز آموزش عالی کاشمر
آزاده احمدی - عضو هیئت علمی گروه مهندسی عمران آب، دانشکده فنی، دانشگاه اصفهان

مدیریت جامع منابع آب خصوصا در مناطق کم آب، بسیار حائز اهمیت می باشد. یکی از ابزارهای مهم در اجرای این مدیریت، بررسی، تعریف و لحاظ نمودن شاخص های پایداری است. در بررسی حاضر وضعیت فعلی دو آبخوان موجود در حوزه آبخیز اواغلی در شرق شهرستان خوی از استان آذربایجان غربی (ولدیان و اواغلی) با استفاده از داده های دریافتی از شرکت آب منطقه ای استان آذربایجان غربی و چهار شاخص پایداری کمی، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد آبخوان اواغلی بر اساس شاخص وابستگی به آب زیرزمینی، وابستگی بسیاری به آب های زیرزمینی داشته (DGI= ۸۴/۷۵ درصد) در حالیکه این وابستگی، در آبخوان ولدیان، در حد متوسط می باشد (DGI= ۲۸/۵۷ درصد). کمتر از ۱۰ بودن شاخص پتانسیل بازیابی آبخوان نیز در هر دو آبخوان مورد نظر، پتانسیل بالای بازیابی را در هر دو آبخوان آشکار کرد. با ارزیابی شاخص توسعه آب زیرزمینی، نتایج مطلوبی مشاهده نشد، چرا که بر اساس این شاخص، آبخوان اواغلی فاقد قابلیت توسعه بوده (۸۴/۸ درصد) و آبخوان ولدیان، با وضعیتی کمی مطلوب تر (۲۸/۶ درصد)، در کلاس دارای قابلیت توسعه مشروط ارزیابی گردید. این در حالی است که پایداری هر دو آبخوان بسیار بالا بدست آمد (AS =۰/۰۱). در کل با توجه کمبود بارش ها، افزایش بهره برداری از منابع زیرزمینی و نهایتا نتایج حاصل از بررسی شاخص های کمی بررسی پایداری آبخوان، توصیه می شود برداشت از این منابع با نظارت و برنامه ریزی دقیق تری انجام گیرد. همچنین با دسترسی به اطلاعات بیشتر، در صورت امکان، سایر شاخص ها نیز بررسی و محاسبه گردد تا شناخت بیشتری از وضعیت آبخوان های این حوزه بدست آید و با توجه به وضع موجود، بهره برداری مناسب و هدفمندتری انجام شود.

ارزیابی پایداری آبخوان، وابستگی به آب های زیرزمینی، قابلیت توسعه آبخوان، آبخوان اوغلی، آبخوان ولدیان