سهیل مشهدی حیدر - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
مجید منتصری - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
سمیه حجابی - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

خشکسالی وضعیتی از کمبود بارندگی و افزایش دماست که در هر اقلیمی ممکن است رخ دهد. خشکسالی هواشناسی در بلندمدت، کاهش منابع آب را از طریق کاهش جریان های سطحی و زیرزمینی به دنبال دارد. آگاهی از زمان انتشار خشکسالی­ های هواشناسی به خشکسالی­ های هیدرولوژیک و هیدروژئولوژیک دارای اهمیت زیادی در مدیریت و برنامه ­ریزی منابع آبی است. در این مطالعه، تاخیر زمانی خشکسالی های هیدرولوژیک و هیدروژئولوژیک نسبت به خشکسالی ­های هواشناسی در زیرحوضه نازلوچای در غرب حوضه آبریز دریاچه ارومیه بررسی شد. بدین منظور، از سه شاخص خشکسالی SPI، SDI و GRI بر مبنای داده های بارش و دبی ۳۰ ساله و داده­ های پیزومتری ۱۸ ساله استفاده شد. نتایج نشان داد که خشکسالی ­های هیدرولوژیک و هیدروژئولوژیک دارای همبستگی معنی ­داری با خشکسالی­ های هواشناسی در محدوده مطالعاتی هستند. از طرف دیگر، زمان لازم برای انتشار خشکسالی هواشناسی به خشکسالی هیدرولوژیک در محدوده مطالعاتی به­طور متوسط ۶ ماه بوده و زمان انتشار خشکسالی­ های هواشناسی به خشکسالی­ های هیدروژئولوژیک ۱۷ ماه است. با این وجود در مورد خشکسالی­ های هیدرولوژیک، عامل بارش درصد کمی (۱۵ درصد) از واریانس شاخص خشکسالی هیدرولوژیک را تبیین نموده و لذا عوامل اقلیمی غیر از بارش (مانند دما)، ویژگی­های حوضه و یا عوامل انسانی سهم بیشتری در تغییرات خشکسالی هیدرولوژیک داشتند.

انتشار خشکسالی, تاخیر زمانی, نازلوچای, همبستگی