برزو یوسفی - دانشجوی دکترای فیزیولوژی گیاهی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
محمد حسین لباسچی - دانشیار، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
فاطمه سفیدکن - استاد، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
هوشمند صفری - استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

به منظور بررسی اثر تراکم کاشت و کودهای آلی بر صفات عملکردی گونه مرزه سنبله ای (Satureja spicigera (K.Koch) Boiss.) در شرایط دیم کرمانشاه، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال های زراعی ۱۳۹۹-۱۳۹۶ در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، انجام شد. کود (کود گاوی پوسیده، کاه غنی شده و خاک زراعی مزرعه (شاهد)) و تراکم (۲.۶۶، ۴ و ۸ بوته در مترمربع) به ترتیب عامل اصلی و فرعی بودند. برای داشتن تراکم های موردنظر، گیاهان با فاصله ۵۰ سانتی متر بین ردیف ها و ۲۵، ۵۰ و ۷۵ سانتی متر روی ردیف ها کشت شدند. نتایج نشان داد که صفات قطر، ارتفاع، سطح تاج پوشش، وزن تر و خشک تک بوته، عملکرد تر و خشک در هکتار و عملکرد اسانس بین سال ها، تراکم ها و تیمارهای کودی مختلف، تفاوت معنی دار داشتند. بیشترین عملکرد تر (۳۶۳۹.۳ کیلوگرم در هکتار) در تیمار کود گاوی پوسیده و تراکم زیاد کاشت و بیشترین عملکرد خشک (۲۱۰۵ کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (۷۲.۵۹ کیلوگرم در هکتار) در تیمار کاه غنی شده و تراکم کاشت زیاد بدست آمدند. نتایج نشان داد که بهترین تیمار کودی و تراکم برای گونه مرزه سنبله ای، کاه غنی شده با سولفات آمونیوم و تراکم کاشت ۸ بوته در مترمربع بود.

درصد اسانس, تراکم بوته, کشت دیم, کاه غنی شده, کود گاوی پوسیده, عملکرد