حامد بیات - کارشناس ارشد مهندسی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی اراک
نیره عباسی - کارشناس ارشدمعماری سیستم های کامپیوتری دانشگاه شهیدبهشتی

استفاده از کود های آلی در جهت کاهش مصرف کودهای شیمیایی و بهبود شرایط وحاصلخیزی خاک یکی از راهکارهای جدید در کشاورزی پایدار به شمار می آید. هیومیک یکی از سه بخش اصلی ماده آلی است که رفتاری شبیه مواد محرک رشد به خصوص هورمون های اکسینی، از خود بروز می دهد و بیوچار نیز به عنوان یک ماده آلی نقش مهمی در بهبود شاخص های رشد و عملکرد گیاهان دارد. به منظور بررسی اثرات کودهیومیک اسید و بیوچار بر عملکرد رشد و گلدهی گیاه چای ترش (Hibiscus sabdariffa) آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۹۷-۹۶ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اراک انجام شد.کود بیوچار در سه مقدار ۰و ۴تن و۸ تن در هکتار و کاربرد کود هیومیک اسید در چهارسطح: شاهد (بدون مصرف کود)،۱۰۰میلی گرم درلیتر،۲۰۰میلی گرم درلیتر و۳۰۰میلی گرم در لیترتیمارهای آزمایشی بودند. سطوح مختلف کود بیوچار به عنوان عامل اصلی و تیمارهای کود هیومیک اسید به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج این بررسی نشان داد اثرات اصلی کودهای بیوچار و هیومیک اسید بر صفات ارتفاع بوته، وزن تر ، تعدادبرگ ، تعدادگل وقطرساقه در سطح احتمال یک درصد معنی دار هستند و بیشترین مقدار هر صفت اندازه گیری شده در اثرات اصلی تلفیق تیمارهای کودی مربوط به اثر ۳۰۰ میلی گرم در لیتر کود هیومیک اسید و۸ تن درهکتار بیوچارمی باشد، همچنین اثرات متقابل آنها نیز برصفاتی مانند ارتفاع بوته ، وزن تر و اندام های هوایی شامل تعدادبرگ، تعدادگل، قطرساقه در سطح احتمال یک درصد اثر معنی داری نشان داد ، که این موضوع گامی برای حرکت به سمت کشاورزی پایدار و حفظ محیط زیست می باشد. نتایج نشان داد که مصرف همزمان کودهای بیوچار و هیومیک اسید، نسبت به مصرف جداگانه آنها می تواند در افزایش رشد گیاه و ویژگی های کمی و کیفی چای ترش نقش موثرتری را ایفا کند.

هیومیک اسید، بیوچار، رشد،چای ترش