کیومرث مولادوست - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت امور فرهنگی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سیدسعید آقایی - استادیار، عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی، واحدتهران مرکزی، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران

نوع مدیریت در جنگ هشت ساله متفاوت و دارای ویژگی های خاص خود است که باید به عنوان تجربیات ارزشمند مورد توجه قرار گیرد. هدف از این مطالعه واکاوی مدیریت علمی و فناورانه در دوران دفاع مقدس می باشد. پژوهش حاضر به روش کیفی و از منظر هدف توسعه ای و از حیث ماهیت تحلیلی-توصیفی است. فرایند اکتشاف، توصیف و تبیین موضوع مورد پژوهش از نوع مطالعه مدارک و اسنادی است. نهادینه شدن فرهنگ خلاقیت، نوآوری و ابتکار در همه ی حوزه های دفاعی در هشت سال دفاع مقدس موجب تاب آوری نیروهای نظامی ایران شد. ایران در سایه این فرهنگ توانست خواسته های خود را به دشمن تحمیل کند و در برابر حملات دشمن مقاومت کرده و سپس طرح های عملیاتی مناسب برای آفند را تدوین و اجرا کند. مدیریت جنگ با اصولی همچون؛ نهادینه سازی خلاقیت، پویایی، سازماندهی مردمی، انعطاف پذیری سریع و فرماندهی در صحنه، مشارکت تعاملی و غیره همراه بود. خلق مزیت های نسبی در برابر دشمن و دفع حملات آن، توانست موفقیت های پی در پی را برای نیروهای مسلح ایران فراهم کند. استفاده از حس وطن دوستی و دفاع از ناموس و میهن به عنوان فرهنگ دفاعی تاریخ ایرانیان، عنصر مهمی بود که در کنار روش ها، تکنیک ها، ابزار ابتکاری و خلاقانه موجب برتری و دوام ایران در برابر حملات دشمن شد و نهایتا منجر به دفع و عقب رانی عراق شد به گونه ای که متجاوز بودن عراق را سازمان ملل پذیرفت.

نوآوری نظامی، جنگ هشت ساله، نهادینه سازی خلاقیت