سیدعبداله اکرامی راد - دانشجوی دکتری ژئوتکنیک ، گروه مهندسی عمران، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
محمد آزادی - دانشیار، گروه مهندسی عمران، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
ناصر شمس کیا - استادیار، گروه مهندسی عمران، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

نیاز به افزایش زیرساخت های شهری و عدم دستیابی به خاک با کیفیت مناسب ، باعث افزایش تقاضا برای روش های جدید جهت بهسازی خاک گردید. اخیرا، بهسازی پارامترهای مقاومت، سختی و نفوذپذیری ماسه تحت رسوب بیولوژیکی کربنات کلسیم به عنوان روش های نوآورانه و سازگار با محیط زیست بسیار مورد توجه متخصصان ژئوتکنیک قرار گرفته است. بنابراین بررسی پارامترهای موثر بر تکنیک بهسازی بیولوژیکی و یافتن ترکیب ایده ال در جهت افزایش کارایی و کاهش هزینه ها بسیار حائز اهمیت می باشد. هدف اصلی مقاله، بررسی اثر متغیرهای مولاریته محلول سیمانتاسیون، چگالی اپتیکی باکتری و زمان عمل آوری نمونه ( هرکدام با سه سطح تغییرات) بر روی پارامترهای تنش های انحرافی و موثر برای ماسه بهسازی شده بیولوژیکی تحت آزمایش سه محوری زهکشی نشده بود. ماسه مورد استفاده در این پژوهش از نوع ماسه بددانه بندی شده و باکتری ها از نوع اسپروسارسینای پاستوری با فعالیت اوره آزی مثبت بود. جهت بهینه نمودن پارامترهای تنش در ماسه بهسازی شده و همچنین کاهش قابل توجه تعداد آزمایشات از روش سطح پاسخ استفاده گردید. طرح مورد استفاده در روش سطح پاسخ، طرح باکس بنکن با پنج نقطه مرکزی بود. جهت ارزیابی و مقایسه میزان تاثیر هر یک از متغیرها از نمودارهای سه بعدی و کانتورهای مدل رگرسیونی استفاده شد. در این روش مطابق آنالیز واریانس برای داده ها، تاثیر تمامی متغیر ها بر پاسخ ها معنادار بوده و مقادیر بهینه برای تنش های موثر و انحرافی به ترتیب ۲/۹۵۸و ۴/۱۰۳۲ (kPa) بدست آمدند. مشاهدات نشان داد که باتوجه به شیب نمودار و کانتورها، مولاریته محلول سیمانتاسیون بیشترین تاثیر را بر پاسخ ها داشته و تاثیر چگالی اپتیکی باکتری بر تنش موثر نسبت به تنش انحرافی، کمتر بود که می تواند به دلیل تجمع باکتری های مازاد ( عدم وجود مواد مغذی کافی ) و تاثیر آن بر فشار آب منفذی اضافی باشد.

بهسازی بیولوژیکی, مولاریته محلول سیمانتاسیون, چگالی اپتیکی باکتری, زمان عمل آوری, روش سطح پاسخ