جابر افتخاری - دانشجوی دکتری فلسفه ی تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
فهیمه مسلمی - دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت، گروه مبانی تعلیم و تربیت، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
حجت افتخاری - دکتری برنامه ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
سیدعبدالوهاب سماوی - دانشیار روانشناسی تربیتی , گروه علوم تربیتی, دانشکده علوم انسانی, دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

هوش اخلاقی به مثابه نوعی جهت یاب برای اقدام به عمل درست و توانایی کاربرد اصول اخلاقی در تعامل با دیگران است. این اصول حاصل وراثت نمی باشند بلکه افراد یاد می گیرند که چگونه خوب باشند. باتوجه به اینکه هوش اخلاقی یکی از مولفه های مهم تربیت کودکان به شمار می آید و می تواند به رشد فردی و اجتماعی کودکان کمک کند، هدف پژوهش حاضر بررسی مولفه های هوش اخلاقی بوربا در کتاب های خوانداری دوره ابتدایی است. این پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا می باشد  و منابع مورد تحلیل این پژوهش پنج جلد کتاب خوانداری درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ و ابزار پژوهش سیاهه تحلیل محتوا باتوجه به مولفه های هوش اخلاقی بود. به این صورت که پس از مشخص کردن مولفه های مورد نظر به عنوان ملاک های تحلیل و تعیین بند، پرسش و تصویر هر درس به عنوان واحد تحلیل، با استفاده از تکنیک ویلیام رومی محتوای کتاب های مذکور تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که میزان توجه محتوای کتب خوانداری دوره ابتدایی به مولفه های هوش اخلاقی بیشتر از ۵/۰ می باشد. در این میان کتاب خوانداری پایه دوم با ضریب درگیری ۶۹/۰ دارای کم ترین ضریب درگیری و کتاب خوانداری ششم با ۹۳/۰ دارای بیشترین ضریب درگیری هستند. علاوه بر  این میزان توجه کتاب ها به مولفه ها به صورت متوازن نمی باشد و در این میان مولفه ی احترام بیشترین فراوانی و مولفه ی وجدان کم ترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند. بنابراین ضریب درگیری محتوای کتاب های یادشده از نظر پرداختن به مولفه های هوش اخلاقی بوربا به صورت نیمه فعال بوده و در سطح نسبتا مطلوبی قرار دارند. لذا پیشنهاد می شود ضمن بازنگری و ویرایش محتوای این کتاب ها، به مولفه های هوش اخلاقی توجه بیشتری شود.

تحلیل محتوا, هوش اخلاقی, بوربا, خوانداری, دوره ابتدایی