فراز آیین - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه زراعت، تبر
مهرداد یارنیا - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه زراعت، تبریز، ایران
علیرضا تاری نژاد - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، گروه اصلاح نباتات، تبریز، ایران

به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد 30 رقم گندم نان مناطق سرد و معتدل کشور از سال 1345 تاکنون، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا گردید . تجزیه واریانس دادهها تعداد گلچه بارور، تعداد سنبلچه بارور، روز تا گلدهی، وزن دانه تک بوته و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک وجود دارد. مقایسه میانگین دادهها نشان داد که ارقام الوند، شهریار و C-81-10 از نظر عملکرد دانه نسبت به سایر ارقام برتری داشتند. ضرایب همبستگی ساده صفت عملکرد دانه نشان داد دانه با سایر صفات زراعی عملکرد بیولوژیک و طول دانه همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد دانه دارند. به طوری که با افزایش صفات فوق، عملکرد دانه افزایش می یابد . تجزیه ر گرسیون براساس سالهای آزاد سازی شده ارقام اصلاحی گندم نان نشان داد که صفات عرض دانه و روز تا گلدهی در ارقام آزاد شده از سال 1345 تاکنون، روند نزولی داشته است. در حالی که سایر صفات تعداد سنبلچه بارور، مساحت برگ پرچم و ماقبل پرچم، تعداد گلچه بارور، طول دانه و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک روند صعودی داشته و منجر به افزایش عملکرد گردیده است . به طوری که عملکرد دانه در ازای هر سال آزادسازی به میزان 0/0286 کیلوگرم در هکتار افزایش نشان داده است.

اجزای عملکرد، عملکرد، گندم، مناطق سرد و معتدل کشور