مرجان طالب شمس - دانش آموخته کارشناس ارشد مدیریت بیابان، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد. ایران.
نسرین قرهی - استادیار، گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد. ایران.
مهدی پژوهش - دانشیار، گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

انتشار ریزگردها از فرسایش بادی یک پدیده گسترده ای است، که پیامدهای قابل توجهی برای اکوسیستم ها و سلامت انسان دارد. افزودن مواد موثر در خاکهای تخریب شده روشی مناسب برای ایجاد و ثبات خاکدانه می‎باشد که می‎تواند منجر به کاهش تولید ریزگرد شود. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر بیوچار بقایای ذرت و پودر بقایای ذرت بر خصوصیات خاک و فرسایش بادی خاک دشت شهرکرد انجام شد. در این تحقیق علاوه بر پودر حاصل از بقایای گیاه ذرت، بیوچار آن در سایز کوچکتر از ۲ میلی‎متر تهیه و به خاک لومی مورد مطالعه در نسبت ۵ درصد وزنی افزوده شد. در طول دوره آزمایش، خاک‎ها در زمانهای ۵، ۲۰، ۴۵ و ۶۰ روز پس از اضافه نمودن بیوچار و پودر حاصل از بقایای گیاه ذرت نمونه‎برداری شدند تا تغییرات خواص خاک در طول زمان ارزیابی شود. همچنین در یک دوره ۶۰ روزه در تونل باد شبیه سازی انجام گرفت که نشان داد، چگونه اصلاح خاک می تواند به طور غیرمستقیم پتانسیل فرسایش باد را کنترل نماید. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که استفاده از پودر بقایای گیاه ذرت باعث افزایش معنی دار (سطح ۰/۰۵) ماده آلی و پایداری خاکدانه نسبت به بیوچار آن می شود. استفاده از پودر بقایای گیاه ذرت، ماده آلی خاک را به ترتیب ۱/۱۷، ۱/۲۷، ۱/۷۷ و ۲/۱ برابر در روز ۵، ۲۰، ۴۵ و ۶۰ نسبت به نمونه شاهد افزایش داد. خاک فرسایش یافته در روز ۵ و ۶۰ در تیمار بیوچار بقایای گیاه ذرت به ترتیب ۱۸۴/۲۴ و ۶۵/۱۵ گرم بر متر مربع بود و در روز ۵ و ۶۰ تیمار در پودر بقایای گیاه ذرت به ترتیب ۱۷۱/۸۴ و ۴۹/۴۹ گرم بر متر مربع است. در نهایت استفاده از پودر بقایای گیاه ذرت سبب ثبات خاک، افزایش پایداری خاک و در نهایت منجر به کاهش معنی دار (سطح ۰۵/۰) فرسایش بادی خاک شد.

بیوچار بقایای گیاه ذرت, پودر بقایای گیاه ذرت, خصوصیات خاک, فرسایش خاک