شعله قلاسی مود - مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند، بیرجند، خراسان جنوبی
مسلم رستم پور - مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند، بیرجند، خراسان جنوبی
حمید رضا اسا - مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه بیرجند، بیرجند، خراسان جنوبی

با توجه به اهمیت گونه بنه (Piatacia atlantica Desf.) ، شناسایی رویشگاه این درخت در مناطق مختلف و بررسی تنوع بین رویشگاه­های مختلف می­تواند کمک موثری در جلوگیری از تخریب این سرمایه ملی باشد. لذا هدف از این مطالعه بررسی تنوع مورفولوژیکی و برخی از ریز مغذی­های فیتوشیمیایی میوه بنه در ۱۱ رویشگاه در منطقه شرقی و مرکزی کشور بود. این پژوهش در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی و در سه تکرار به اجرا در آمد. به منظور تجزیه و تحلیل آماری از تحلیل واریانس یکطرفه و مقایسه میانگین­ها از آزمون چند دامنه­ای دانکن و آنالیز خوشه­ای استفاده شد. نتایج نشان داد که در تمامی صفات بررسی شده تفاوت معنی­داری در سطح ۱ درصد بین نمونه­های مورد آزمایش مشاهده گردید. نتایج آنالیز خوشه­ای ویژگی­های فیزیکی میوه بنه نشان داد که شهرستان­های بجستان، نهبندان، قاسم­آباد، بردسکن، تایباد، شهربابک، قاین و سربیشه در خوشه یک و شهرستان­های خواف، زیرکوه و زاهدان در خوشه دو قرار داشتند. رویشگاه خواف از نظر صفات قطر و وزن میوه و بذر نسبت به سایر رویشگاه­ها برتری داشته، رویشگاه­های بجستان و تایباد بیشترین میزان ازت، کلسیم و منیزیم و رویشگاه شهر بابک کرمان دارای بیشترین پتاسیم و رویشگاه زیر کوه دارای بیشترین سدیم بود. در مجموع خصوصیات مورفولوژیک و میزان عناصر بنه در شرایط اقلیمی یا ریز اقلیمی رویشگاه مانند بارش، دمای سالیانه، طول و عرض جغرافیایی و طول فصل خشک متفاوت می-باشد.

آنالیز خوشه ای, صفات مورفولوژیکی, عناصر غذایی, میوه