محمدرضا صالحی سلمی - دانشیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

پایداری فضاهای سبز به­ویژه در مناطق خشک و گرمسیری با محدودیت منابع آبی، ایجاب می­کند که از گیاهان مناسب و سازگار با شرایط اقلیمی این مناطق استفاده شود. بنابراین، مطالعه در خصوص گونه­های متحمل به تنش شوری و خشکی جهت احداث فضاهای سبز با رویکرد استفاده بهینه از منابع آب و افزایش بهره وری آن، مطالعه در خصوص گیاهان متحمل به تنش خشکی و شوری حائز اهمیت است. این آزمایش به­منظور بررسی اثرات تنش شوری و خشکی بر جوانه­زنی چهار گونه چمن انجام شد. به­منظور بررسی اثرات تنش خشکی (صفر، ۲-، ۴-، ۸- و ۱۶- بار) و شوری (صفر، ۲، ۴، ۸ و ۱۶ دسی­زیمنس بر متر) بر چهار گونه چمن گرمسیری (Buchloe dactyloides، Cynodon dactylon، Zoysia  japonica و Paspalum vaginatom) دو آزمایش جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار، در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان باغی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال ۱۳۹۹ طراحی و انجام شد. نتایج نشان داد که در شرایط بدون تنش و تنش متوسط شوری و خشکی بین چهار گونه چمن گرمسیری مورد بررسی تفاوتی از نظر ویژگی­های بررسی­شده وجود نداشت، در صورتی­که در تنش­های شدید شوری و خشکی گونه P. vaginatom نسبت به سه گونه دیگر برتری داشت. به­گونه­ای که بیشترین سرعت جوانه­زنی با میانگین ۸/۳ و ۶/۴ عدد در روز در شدیدترین سطح خشکی و شوری مربوط به گونه P. vaginatom بود. همچنین در تنش شوری و خشکی شدید گونه B. dactyloides کمترین درصد وسرعت جوانه­زنی، کمترین رشد ریشه­چه و ساقه­چه را دارا بود. بررسی میزان فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز در بین گونه­های مختلف و تنش شوری و خشکی، نشان داد که بیشترین فعالیت این آنزیم در تمامی گونه­ها در سطح شاهد (بدون اعمال تنش) مشاهده شد. فعالیت آنزیم آلفاآمیلاز در گونه B. dactyloides در تمامی سطوح نسبت به سایر گونه­ها کمتر بود. همچنین در سطوح شدید تنش گونه­یP. vaginatum  فعالیت بالاتری از آنزیم آلفاآمیلاز را نشان داد. بنابراین شانس بیشتری جهت استقرار گیاه و شروع بهره­برداری از امکانات محیط در شرایط تنش خشکی و شوری به آن خواهد بخشید.

اسمز, سازگاری, فضای سبز, گیاهچه, نمک