مهدیه قربانی - کارشناسی ارشد بیماریشناسی گیاهی، دانشگاه بوعلی سینا
محمد جواد سلیمانی پری - دانشیار، عضو هیئت علمی گروه گیاهپزشکی دانشگاه بوعلی سینا
دوست مراد ظفری - دانشیار، عضو هیئت علمی گروه گیاهپزشکی دانشگاه بوعلی سینا

بیماری بوته میری گیاهان جالیزی ناشی از گونه Pythium aphanidermatum یکی از مهمترین بیماری های خاکزی این محصولات در ایران می باشد. بر این اساس نمونه برداری در تابستان 1389 از استان های همدان، کرمانشاه، مرکزی و قم انجام شد. پس از جداسازی و شناسایی، بررسی بر روی 15 رقم از ارقام خربزه (Cucumis melo) شامل سمسوری ورامین، شادگانی، آناناسی، ایوانکی، خاتونی مشهد، گرمسار، سمسوری اصفهان، قوام ملک تبریز، زرد خارجی، زرد جلالی، زرد قناری ه لند، برگسانی کاشان، شاه آبادی، هانی دیو و گالیا صورت پذیرفت، تا واکنش مقاومت و حساسیت این ارقام نسبت به بیماری مشخص گردد. این آزمایش در شرایط گلخانه و در قالب طرح کاملاَ تصادفی و در 4 تکرار برای هر رقم به همراه شاهد در نظر گرفته شد. مایه زنی عامل بیماری زا در اطراف ریشه در مرحله ای که بوته ها جوان ( 4 تا 6 برگی) بودند صورت گرفت. اولین علائم بیماری 10 روز پس از تلقیح مشاهده گردید، بقیه ارقام نیز به ترتیب طی 15 روز پس از ظهور اولین علائم پدیدار شدند. درنهایت پس از بررسی های انجام شده بر روی اندام های هوایی و ریشه بوته ها، ارقام هانی دیو و گرمسار به عنوان مقاوم ترین و خاتونی مشهد و گالیا به عنوان حساس ترین ارقام مشخص گردیدند. بقیه ارقام نیز به ترتیب الویت از حساس به مقاوم بر اساس شاخص بیماری مشخص شدند.

بوته میری ، Pythium aphanidermatum ، خربزه