رضا چمن پیرا - استادیار پژوهشی بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش
رضا سیاه منصور - استادیار پژوهشی بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران
حسین ارزانی - استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

یکی از اهداف اصلی ارزیابی مراتع، دست یابی به مقدار تولید علوفه گونه های مرتعی است. زیرا در تعیین ظرفیت مرتع و مدیریت چرا، نقش اساسی دارد. اندازه گیری مقدار تولید، مستلزم صرف هزینه و زمان طولانی است، بنابراین یافتن روش هایی ارزان، سریع و علمی برای براورد مقدار تولید، می تواند کمک شایانی در ارزیابی پوشش گیاهی و مدیریت مرتع نماید. هدف از این پژوهش، یافتن رابطه مناسب بین درصد تاج پوشش گونه ها و کلاس های گیاهی با مقدار تولید آنها ست. برای این منظور، درصد پوشش تاجی گونه ها، طی یک دوره آماری شش ساله، در داخل ۶۰ پلات یک متر مربعی مستقر در امتداد شش ترانسکت ۲۰۰ متری، بررسی شد. ضمن اینکه هر ساله، مقدار تولید گونه ها در یک چهارم پلات ها (۲۵ درصد آنها) که به منظور جلوگیری از چرای احتمالی، قفس گذاری شده بودند، به روش قطع و توزین اندازه گیری گردید. برای تعیین مقدار تولید علوفه کل، از رابطه رگرسیونی موجود بین پوشش تاجی و تولید گونه ها استفاده شد و بر اساس معنی دار بودن معادله (۰۵/۰≥P ) و ضریب تعیین (R²)، بهترین معادله برازش داده شد. نتایج نشان داد که بین تولید به عنوان متغیر وابسته با درصد پوشش تاجی گونه ها به عنوان متغیر مستقل، همبستگی معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. ضریب تعیین مربوط به هر کدام از کلاس های I، II و III به ترتیب ۷۷/۰، ۸۷/۰ و ۹۲/۰ می باشد که مناسب ترین رابطه خطی تولید-تاج پوشش را برای مدیریت مرتع ارائه می نمایند.

تولید, ظرفیت چرا, قطع و توزین, رابطه رگرسیونی, لرستان