مسلم یزدانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری، گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
رضا عرفانزاده - دانشیار، گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
اصغر مصلح آرانی - دانشیار، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی دانشگاه یزد

لاشبرگ (هوموس) حاصل از گیاهان بهترین عامل در امر حفاظت و پایداری خاک است که در اثر تجزیه، مواد معدنی و عناصر قابل دسترس گیاهان افزایش یافته و ضمن اصلاح کیفیت خاک، تولید و محصول گیاهی را افزایش می دهد. هدف از این تحقیق مطالعه و مقایسه کیفیت لاشبرگ زیراشکوب سه گونه بادام کوهی (Amygdalus scoparia)، دافنه (Daphne mezereum) و آبنوس (Ebenus stellata) با اندازه گیری خصوصیات شیمیایی (کربن، کلسیم، منیزیم، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، هدایت الکتریکی و اسیدیته) در مراتع مروست از توابع استان یزد بود. بدین منظور در پایان فصل رویش، پس از بررسی های مقدماتی اقدام به شناسایی رویشگاه نموده و پس از انتخاب ۱۵ سایت، نمونه برداری از لاشبرگ زیر اشکوب و بیرون از تاج پوشش انجام گرفت. سپس خصوصیات شیمیایی لاشبرگ در آزمایشگاه اندازه گیری شدند. جهت مقایسه ویژگی های لاشبرگ زیر اشکوب با یکدیگر و همچنین با لاشبرگ بیرون از اشکوب، از آزمون ANOVA و دانکن استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که لاشبرگ آبنوس و دافنه دارای بیشترین مقدار کلسیم، منیزیم و نیتروژن بود. همچنین نمونه های بیرون تاج پوشش هدایت الکتریکی بیشتری نسبت به زیر اشکوب هر سه گونه بوته ای داشتند. میزان فسفر لاشبرگ زیراشکوب در همه گونه ها و همچنین بیرون تاج پوشش یکسان بود. به طور کل، نتایج این تحقیق نشان داد که گونه های گیاهی مناطق خشک دارای ویژگی های متفاوت از حیث لاشبرگ زیراشکوب می باشند که بایستی در فعالیت های اصلاح و توسعه مد نظر قرار بگیرد.

بادام کوهی, آبنوس, دافنه, نیتروژن, پتاسیم, کربن