محمد جمالی نژاد - دانش آموخته دکترا، گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
امیرحسام حسنی - استاد، گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سید مهدی برقعی - استاد، دانشکده مهندسی شیمی و نفت، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران
محمد مهدی امین - استاد، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، پژوهشکده پیشگیری اولیه از بیماری های غیرواگیردار، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
سمیه خیری - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مدیریت منابع آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد اردستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
فیاضه سرجوقیان جوزدانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه بیوشیمی، دانشکده علوم زیستی، واحد فلاورجان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

هدف از انجام این پژوهش، بررسی و مقایسه عملکرد روش های گندزدایی فاضلاب به روش اولترافیلتراسیون، اشعه فرابنفش و ازن زنی، به منظور تصفیه ثالثه و ارتقای کیفیت پساب ثانویه تصفیه خانه فاضلاب شمال اصفهان بود. به این منظور، پساب فیلتر شده توسط یک واحد پیش تصفیه از نوع میکرواسکرین به واحدهای پایلوت گندزدایی وارد شد. در این پژوهش، فلاکس عبوری از اولترافیلتر (۷۰/۱۷ تا L/m۲.hr۵۰)، دوز پرتودهی (mW.s/cm۲۳۷۰۰)، دوز ازن تزریقی (۱۰ تا mg/L۴۰) و زمان تماس با ازن (۱ تا min ۱۵) متغیر بودند و پارامترهای TSS، کدورت، COD و کلیفرم مدفوعی و کل، قبل و بعد از هر واحد اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که TSS در خروجی اولترافیلتر کمتر از حد تشخیص است و در حداکثر دوز پرتودهی UV و در بیشترین غلظت و زمان تماس با ازن، به ترتیب ۲۷/۶۱ و ۳۶/۸۹ درصد حذف می شود. علی رغم ناتوانی UV در حذف کدورت و COD، درصد حذف آنها در اولترافیلتر به ترتیب ۷۶ و ۳۹ درصد و حداکثر درصد کاهش آنها توسط ازن، به ترتیب ۵۲/۸۰ و ۷۴/۴۰ درصد بود. همچنین کلیفرم مدفوعی و کل در اولترافیلتر به ترتیب ۲۸/۵ و ۰۸/۵ لگاریتم، در حداکثر دوز پرتودهی UV به ترتیب ۸۲/۳ و ۷۹/۳ لگاریتم و در بیشترین غلظت و زمان تماس با ازن به ترتیب ۱۱/۴ و ۵۵/۳ لگاریتم کاهش یافت. نتایج نشان داد که کیفیت ورودی و سطوح بارگذاری در اولترافیلتر، تاثیر به سزایی در کیفیت پساب خروجی ندارد. همچنین در لامپ های فشار متوسط، زمان تماس با اشعه فرابنفش نسبت به پارامتر شدت متوسط پرتودهی، تاثیر بیشتری در حذف کلیفرم ها داشت. در روش ازن زنی نیز پارامتر COD پساب ورودی، نقش اساسی در کاهش پارامتر کدورت و COD داشت. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، ترکیب میکرواسکرین و اولترافیلتر، فرایندی موثر برای کاهش پارامترهای فیزیکی و کلیفرم ها در پساب ثانویه بود، به گونه ای که استاندارد آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده، به منظور استفاده در بسیاری از کاربری ها را تامین می کند (mg/L۵TSS£، NTU۲£ کدورت و MPN/۱۰۰mL۱۴£ کلیفرم مدفوعی)، اما صرفا لامپ فشار متوسط ۳۰۰ وات با زمان تماس ۴۰ ثانیه (mW.s/cm۲۳۷۰۰) و ازن با دوز تزریق mg/L ۴۰ در زمان تماس ۱۵ دقیقه، می توانند کلیفرم مدفوعی را به دستورالعمل آژانس برای استفاده در برخی کاربری ها شامل کاربری شهری با دسترسی محدود و آبیاری محصولات کشاورزی فرآوری شده یا غیرغذایی برسانند (MPN/۱۰۰mL ۲۰۰£کلیفرم مدفوعی).

اولترافیلتر, اشعه فرابنفش, ازن, تصفیه ثالثه, گندزدایی, میکرواسکرین