سیدمهرداد کاظمی - دانشجوی دکترای علوم مرتع، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران
حمیدرضا کریم زاده - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین بشری - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران
مصطفی ترکش اصفهانی - استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران

با توجه به نقش و اهمیت چرای دام بر تغییرات پوشش گیاهی، این تحقیق برای مطالعه تاثیر شدت های مختلف چرای دام بر پارامترهای پوشش گیاهی مراتع شهرستان علویجه در استان اصفهان انجام شد بدین منظور سه مکان مرتعی با شدت های مختلف چرایی سبک، متوسط و سنگین و با شرایط اکولوژیک مشابه انتخاب شد. چهار ترانسکت (دو ترانسکت موازی و دو ترانسکت عمود بر شیب عمومی منطقه) به طول ۱۰۰ متر در هر منطقه مستقر و در راستای هر ترانسکت، ۱۰ پلات به روش تصادفی- سیستماتیک مستقر و در هر پلات نام علمی گونه ها، کلاس خوشخوراکی، تراکم و درصد پوشش تاجی گیاهان ثبت گردید. شاخص های غنای مارگالف، تنوع و یکنواختی شانون-واینر و نیز منحنی فراوانی رتبه ای محاسبه شد. به منظور مقایسه شاخص های پوشش گیاهی، از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه (۵% = α) استفاده گردید. شاخص های تراکم و پوشش تاجی در شرایط چرای سبک و متوسط بیشتر از چرای سنگین می باشد و بین هر سه مکان مرتعی اختلاف معنی داری وجود دارد (۰۵/۰ > P). ترکیب گونه ای دو مکان چرای سبک و متوسط به طور عمده شامل گیاهان کلاس ІІ و به ترتیب برابر با ۷۲ و ۵۴ درصد می باشد. در شرایط چرای سنگین، غالب بودن با گونه های کلاس ІІІ می باشد که برابر با ۶۹ درصد محاسبه گردید. بین مناطق چرای سبک و سنگین، از لحاظ شاخص های تنوع، غنا و یکنواختی اختلاف معنی داری وجود دارد (۰۵/۰ > P). دو منطقه چرای سبک و متوسط، از مدل لوگ نرمال که نشان دهنده جوامعی پایدار می باشند تبعیت می کند، در حالی که منطقه چرای سنگین از مدل سری لوگ که بیانگر جوامعی شکننده است، تبعیت می کند. نتایج تحلیل فزونگی (RDA) نشان داد که سه تیپ گیاهی با ترکیب گیاهی متفاوت، منطبق با سطوح مختلف چرای دام وجود دارد. به طور کلی، چرای سبک و متوسط از نظر پوشش گیاهی در شرایط ایده آلی قرار دارند، بنابراین با توجه به اینکه مناطق خشک و نیمه خشک، اکوسیستم های حساس و شکننده ای هستند باید در مدیریت چرا این مناطق ملاحظات بیولوژیکی مورد توجه قرار گیرد.

تنوع گونه ای, تحلیل فزونگی, شدت چرا, علویجه