طاهره انصافی مقدم - مربی پژوهش، بخش تحقیقات بیابان، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
فرامرز خوش اخلاق - دانشیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
علی اکبر شمسی پور - دانشیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
رضا اخوان - دانشیار، بخش تحقیقات جنگل، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
طاهر صفرراد - استادیار، اقلیم شناسی، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران
فرشاد امیر اصلانی - دانشیار، گروه سنجش از راه دور و GIS، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

تجزیه و تحلیل سری های زمانی پارامترهای اقلیمی، راهکارهای جدیدی را در تحلیل فراوانی منطقه ای و برآورد روابط متغیرهای اقلیمی فراهم کرده است. در این مقاله، پردازش ویژگی های رقومی برای تعیین طول دوره چرخه روزانه گردوغبار و بارش در ۱۲ ماه سال به کار برده شد تا با استفاده از پریودوگرام های همبستگی و تحلیل سری زمانی روزانه دو متغیر یادشده استفاده شود. برای تحقق این هدف سری زمانی دو متغیر فراوانی گردوغبار و میزان بارش براساس دوره مشترک آماری بلندمدت (۲۰۱۶-۱۹۸۶) در مورد ۴۵ ایستگاه سینوپتیک واقع در جنوب غربی ایران بررسی شد. به منظور درک رابطه همبستگی، ابتدا نمودار تغییرات روزانه چرخه های گردوغبار و بارش در هر ماه از سال به طور جداگانه نمایش داده شد. سپس برای اطمینان از نرمال بودن آمار، داده ها با استفاده از آزمون آماری کولموگراف- اسمیرنوف بوسیله نرم افزار SPSS آزمایش گردید. نتایج آزمون نشان داد که کلیه داده های پارامترهای مورد نظر نرمال بودند. نتایج حاصل از محاسبه ضرایب همبستگی در ۱۲ ماه سال پیرسون بیانگر معنی دار بودن همبستگی داده ها در سطح یک درصد است. نتایج بدست آمده مبتنی بر این یافته است که در منطقه مورد بررسی عمدتا در ماه های سرد سال (ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، می، نوامبر و دسامبر) رابطه همبستگی معنی دار در سطح اعتماد ۹۵% و ۹۹% وجود دارد و در پنج ماه دوره گرم (ژوئن، ژوئیه، اوت، سپتامبر و اکتبر) همبستگی معنی دار مشاهده نمی شود. همچنین این تحقیق نشان داد که رابطه مقدار فراوانی رخدادهای گردوغبار با مقادیر بارندگی روزانه در منطقه مورد بررسی رابطه ای منفی است و این امر نشان می دهد که گردوغبار می تواند به طور قابل توجهی به عنوان عامل کاهنده یا سرکوب کننده میزان بارندگی در منطقه عمل کند.

تحلیل روند, جنوب غربی ایران, فراوانی گردوغبار و بارش روزانه, روابط همبستگی, سری زمانی