راضیه صبوحی - دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان
حسین بارانی - دانشیار گروه مرتعداری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
مرتضی خداقلی - دانشیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویح کشاورزی، اصفهان، ایران
احمد عابدی سروستانی - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مدیریت کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
اصغر طهماسبی - استادیار، گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران ، ایران

بدون تردید جوامع عشایری از مهمترین و تاثیرپذیرترین جوامع بشری نسبت به تغییر اقلیم هستند که در عین حال دانش بومی آن ها نقش نافذی در مدیریت مرتع و دام دارد. بدین منظور درک و دانش بهره­برداران مراتع ییلاقی سمیرم استان اصفهان نسبت به تغییر اقلیم بررسی شد. جامعه مورد مطالعه، عشایر مراتع ییلاقی سمیرم می­باشد که در حدود ۷۷۰۰ بهره­بردار از طوایف مختلف ایل قشقایی شامل دره شوری، عمله، شش بلوکی و فارسیمدان از این مراتع استفاده می­نمایند. به منظور شناخت دانش بومی و سازگاری عشایر نسبت به تغییر اقلیم از روش­های نظیر مصاحبه­های گروهی و عمیق و تکمیل پرسشنامه استفاده گردید و اثرات سن، جنس، تحصیلات و نوع زیست بوم مرتعی با استفاده از آزمون من-ویتنی تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان می دهد عشایر تغییر در پارامترهای دما، بارش و باد را از نشانه های اصلی تغییر اقلیم می دانند، به طوری که بالغ بر ۹۰ درصد عشایر به کاهش بارش، افزایش دما و افزایش سرعت باد معتقد هستند و در اکثر سوال ها سن، جنس، تحصیلات و ارتفاع منطقه در پاسخگویی به سوالات تاثیر داشته است. همچنین پرسشنامه های تکمیل شده به سازگاری هایی همچون تاخیر زمان کوچ، ساخت خانه های بلوکی، ساخت استخر، کاهش دام، تغذیه دام ها با سایر منابع علوفه ای و ... اشاره دارد و نشان می دهد عشایر ایل قشقایی با زندگی در طبیعت به خوبی تغییرات به وجود آمده در اقلیم را درک کرده و سازگاری های لارم با آن را تا حدودی ایجاد کرده اند.

تغییر اقلیم, درک و دانش بومی, سازگاری, عشایر, ایل قشقایی