زهرا محبی - دانش اموخته کارشناسی ارشد مرتعداری، گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
غلامعلی حشمتی - استاد، گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

الگوی لکه ای پوشش گیاهی در بسیاری از نقاط جهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک شناخته شده است. مطالعه تاثیر این لکه ها بر ویژگی های سطح خاکاز جمله، فرسایش،رسوب، روانآب، نفوذپذیری و غیره اهمیت زیادی دارد. هدف از این تحقیق بررسی اثر لکه های گیاهی مختلف بر شاخص های کیفی سطح خاک در مراتع حوزه آبخیزفرامان استان کرمانشاه می باشد. با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم انداز (LFA)، ۱۱ پارامتر سطح خاک در چهار نوع لکه گیاهی( بوته، پهن برگ علفی،  بوته-گندمیان و بوته-علفی) در پنج تکرار اندازه گیری و در قالب شاخص های پایداری، نفوذپذیری و چرخه عناصر غذایی خاک برای هر لکه گیاهی طبقه بندی صورت گرفت. برای نشان دادن معنی دار بودن اختلاف بین تغییرات میانگین شاخص ها از سه آزمون دانکن، دانت و LSD در نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد که لکه گیاهی بوته-گندمیانبیشترین مقدار را در هر سه شاخص پایداری، نفوذپذیری و چرخه عناصر غذایی دارد. بر اساس آزمون های آماری(در سطح اطمینان ۰۵/۰)، در شاخص پایداری خاک،بین لکه بوته-گندمیان و بقیه لکه های گیاهی( بجز بوته)،و خاک لخت اختلاف معنی دار وجود داشت، در شاخص نفوذپذیری خاک، بینلکه بوته-گندمیان با سایر لکه های گیاهی و خاک لخت اختلاف معنی دار بود و در شاخص چرخه عناصر غذایی خاک، فقط بین لکه مذکور (بوته-گندمیان)و خاک لخت اختلاف معنی دار وجود داشت. بنابراین بالا بودن میزان پایداری، نفوذپذیری و چرخه عناصر غذایی خاک در لکه گیاهی بوته-گندمیان نسبت به سایر لکه ها، می تواند معرف خوبی برای حفاظت خاک در این مراتع باشد. روش LFA، می تواند روش مناسبی برای تعیین بهترین نوع لکه گیاهی برای افزایش پایداری و نفوذپذیری خاک و در نتیجه جلوگیری از فرسایش و تخریب خاک در مناطق مختلف باشد.

تجزیه و تحلیل عملکرد چشم انداز, حوزه آبخیز فرامان کرمانشاه, شاخص های کیفی سطح خاک, فرسایش و رسوب, لکه های گیاهی