حسین احمدی - کارشناسی ارشد تولیدسیما، هنرهای نمایشی، گروه تولید سیما، دانشکده دین و رسانه، دانشگاه صداوسیما، تهران ایران .
علی رجب زاده طهماسبی - دانشیار گروه تلویزیون، دانشکده تولید رادیو و تلویزیون، دانشگاه صداو سیما، تهران ایران. ( نویسنده مسئول).

هدف این پژوهش، بررسی کاستی های موجود در برنامه ­های مستند تلویزیونی با موضوع زندگی شخصیت های دینی است که در برخی موارد، منجر به معرفی نادرست این شخصیت ها شده است. با توجه به اینکه اغلب کمبودها به مرحله پیش تولید بازمی گردد، این پژوهش با استفاده از روش مصاحبه عمیق با ده نفر از صاحبنظران و مستندسازان این حوزه، به بررسی مهم ترین چالش ها در پنج بخش سوژه یابی، تحقیق، فیلمنامه، تعیین مخاطب و انتخاب عوامل تولید پرداخته است. براساس یافته ها، «پژوهش»که از ارکان تولید فیلم مستند است، در تعداد زیادی از این آثار با سهل انگاری انجام گرفته که در نتیجه وجوه دراماتیک زندگی سوژه بر مستندساز مخفی مانده است. همچنین در ساختار و فرم این گونه مستندها، خلاقیت و تنوع خاصی دیده نمی شود. از این رو، برای بروز خلاقیت در ایجاد ساختارهای مناسب در بازنمایی زندگی و سیره عالمان دینی ضروی است که برنامه ­سازان مستند در تولید آثاری با این موضوع، پنج مرحله متمایزی که در این پژوهش معرفی شده ­اند، طی کنند.

مستند سازی تلویزیونی, مستند شخصیت نگار, پیش تولید