الناز غفارزاده - کارشناس ارشد گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی مشگین شهر، دانشگاه محقق اردبیلی.
نورالدین حسین پورآزاد - استاد یار گروه علوم گیاهی و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی مشگین شهر، دانشگاه محقق اردبیلی.
علی شاهی - استاد یار گروه علوم گیاهی و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی مشگین شهر، دانشگاه محقق اردبیلی.
اولیویا دمورتاس - دانشیار مرکز ملی تکنولوژیهای نو، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، رم، ایتالیا.

گیاه زعفران با نام علمی (Crocus sativus L.) و از خانواده زنبقیان بوده کلاله سه شاخه این گیاه بخاطر داشتن آپوکاروتنوئیدهای کروسین (مسئول رنگ)، پیکروکروسین (طعم تلخ) و سافرانال (عطر) از جمله گران ترین ادویه دنیا است. جهت بررسی کمی این متابولیت ها به روش اسپکتروسکوپی و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC UV-Vis) در عصاره دو فازی حاصل شده از کلاله گیاه زعفران، با هدف معرفی تیپ های بیوشیمیایی مناسبی از این گیاه جهت کشت در سطح استان اردبیل، تحقیقی بر پایه طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تجزیه واریانس داده ها با نرم افزار آماری GenStat ver. ۱۲.۱ نشان داد که بین مناطق مورد مطالعه از نظر مقادیر کمی آپوکارتنوئیدها اختلاف معنی دار (P<۰/۰۱) وجود داشته و مقایسات میانگین با آزمون فیشر حفاظت شده، ضمن تایید برتری ارزیابی متابولیتی با کروماتوگرافی مایع، نشان داد در بین مناطق مورد مطالعه کیموتایپ روستای اونار در شهرستان مشگین شهر با تبعیت از الگوی کمی آپوکاروتنوئیدها دارای غالبیت نسبی در مقایسه با دیگر مناطق بوده و بطور میانگین مقادیر ماده کروسین، پیکروکروسین و سافرانال در وا حد حجم نمونه به ترتیب ۰/۱ ± ۱۵/۰، ۰/۱۳± ۹/۴ و ۰/۲۱± ۱ گرم در هر صد گرم از ماده خشک اندازه گیری شد، با توجه به داده های حاصله می توان استنباط نمود که این منطقه از استان اردبیل، نسبت به دیگر مناطق این استان پتانسیل لازم جهت تولید این محصول را با کیفیت بالا دارا می باشد.

اسپکتروسکوپی, زعفران, کروسین, کروماتوگرافی مایع