بهناز نادری - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد
محمد حسن زارع - استادیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد
مهدی حاج امینی - استادیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری دانشگاه یزد

در ادبیات تجارت بین الملل، رابطه بین واردات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) به دو حالت جانشینی یا مکملی ممکن است. مقاله حاضر به بررسی این رابطه در ۲۷ کشور درحال توسعه منتخب ملحق شده به سازمان جهانی تجارت در دوره زمانی ۱۹۹۰-۲۰۱۹ می پردازد. بدین منظور، ابتدا برای تعیین جهت رابطه میان واردات و FDI از آزمون های علیت گرنجر و دمترسکیو-هرلین استفاده شد. طبق یافته های پژوهش، رابطه علی یک طرفه قوی ای از واردات به FDI وجود دارد. در گام بعدی، تاثیر واردات بر جذب FDI بررسی شد که برآوردها نشان داد واردات تاثیر مثبت معنی داری بر FDI داشته و در نتیجه رابطه مکملی بین آن ها در کشورهای منتخب تایید می شود. این نتایج موید آن است که اقتصاد رقابتی به دلیل موانع وارداتی کمتر نسبت به اقتصاد بسته، مشوق بهتری برای سرمایه گذاری خارجی است. به علاوه، الحاق به سازمان جهانی تجارت در کشورهای مورد مطالعه تاثیر مثبتی بر جذب FDI داشته است. از مهمترین دلایل این موضوع، الزام کشور عضو به رعایت اصول عدم تبعیض، شفافیت از طریق تثبیت تعرفه ها و مقررات تجاری، رعایت حقوق مالکیت فکری و کارایی نظام فیصله اختلافات تجاری سازمان است. . . . . . . . .

سرمایه گذاری مستقیم خارجی, آزادسازی تجاری, سازمان جهانی تجارت, آزمون دمترسکیو-هرلین طبقه بندی JEL: F۱۳, F۲۱, C۳۳