قادر کریمی - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
حسن یگانه - استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گرگان، ایران
حسن براتی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
فرهنگ قصریانی - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

میزان بهره برداری مناسب و مجاز از مرتع باعث حفظ و جلوگیری از تخریب آن، حفظ گیاهان مرغوب و ارتقا وضعیت مرتع می شود که نتیجه آن استمرار تولید درازمدت و اقتصادی از مرتع می باشد. این فاکتور در شرایط آب و هوایی متفاوت، خاک های با حاصلخیزی متفاوت، ماه های مختلف فصل چرا و در درجات مختلف وضعیت مرتع بسیار متغیر می باشد. هدف از این مطالعه تعیین حد بهره برداری مناسب برای گونه کلید  Stipa hohenckerianaدر منطقه کردان می باشد. در این تحقیق ابتدا اقدام به انتخاب یک منطقه مناسب و کلیدی به مساحت یک هکتار در منطقه مورد مطالعه گردید و در سال اول حصارکشی و قرق شد. سپس ۴۰ پایه متوسط و هم اندازه انتخاب و برداشت های ۲۵، ۵۰، ۷۵ درصد و تیمار شاهد بر روی آنها اعمال گردید (هر ۱۰ پایه یک تیمار). برداشت به صورت ماهیانه توسط قیچی باغبانی و در فصل چرای منطقه انجام شد. تاثیر تیمارهای برداشت با تغییرات ایجاد شده در خصوصیات گونه تحت تیمار شامل تولید علوفه و بذر، شادابی، مرگ و میر و رشد اندام هوایی بررسی شد. در نهایت داده های مربوط به تولید با طرح اسپلیت پلات با تجزیه مرکب در سال در نرم افزار SAS تجزیه شد. نتایج مطالعات آماری اثرات سال و درصد برداشت بر تولید علوفه گونه مورد مطالعه نشان داد که اثر سطوح مختلف برداشت، سال های مختلف و اثر متقابل آنها بر تولید علوفه در سطح یک درصد معنی دار می باشد. این امر نشان می دهد که در سال های مختلف با وضعیت آب و هوایی متفاوت میزان تولید متفاوت می باشد. با توجه به یافته های تحقیق حد بهره برداری مجاز ۲۵ درصد برای گونه Stipa hohenckeriana مناسب تشخیص داده شد. به طوری که حد بهره برداری تعیین شده می تواند در تعیین حد بهره برداری مجاز منطقه مورد مطالعه و مناطق مشابه با آن از نظر آب و هوایی به همراه اطلاعات مربوط به سایر گیاهان به کار گرفته شود.

حد بهره برداری مجاز, Stipa hohenckeriana, تولید علوفه, کردان