نجمه فاریابی - کارشناس ارشد مرتع داری، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
منصور مصداقی - استاد، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
غلامعلی حشمتی - استاد، دانشکده مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
نعمت ا... مددی زاده - کارشناس ارشد مرتع داری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری منطقه جیرفت و کهنوج

یکی از مهمترین عوامل موثر در مدیریت بهره­برداری از مراتع، شناخت از ترکیب گیاهی آن می­باشد. بهره­برداری غیراصولی از مراتع و عدم توجه به توان اکولوژیکی رویشگاههای مرتعی در بهره از این اراضی، عمده­ترین دلایل تخریب مراتع می­باشد. در این تحقیق ترکیب فلورستیکی و پوشش تاجی در مناطق مرجع (قرق)، کلید (با چرای متوسط) و بحرانی (با چرای مفرط) بررسی و سه منطقه با یکدیگر مقایسه گردید. برای رتبه­بندی درصد پوشش گیاهی با استفاده از روش وان در مارل پلاتهای ۵/۱×۲ متری و برای شمارش تعداد گونه پلاتهای ۵/۰×۱ متری به روش سیستماتیک- تصادفی، در سه منطقه انتخاب شده مرجع، کلید و بحرانی انداخته شد. طبق نتایج بدست­آمده فرم بیولوژیکی غالب از رابطه: تروفیت > همی­کریپتوفیت > کاموفیت > ژئوفیت > فانروفیت، فرم رویشی غالب از رابطه: علفی > بوته­ای > گراس > درختچه­ای و رتبه­بندی پوشش گیاهی بر اساس تاج­پوشش از رابطه: مرجع > کلید > بحرانی، پیروی می­نماید. در منطقه بحرانی به­علت چرای مفرط و خارج از فصل، تاج پوشش گیاهی به­شدت کاهش یافت و از میزان خوشخوراکی گیاهان کاسته شد.

سیستماتیک- تصادفی, رتبه بندی وان در مارل, مرجع, کلید و بحرانی