مریم حاجی محمد ابراهیم زنجانی - دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
حسین ارزانی - استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
نعمت اله خراسانی - استاد، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
نوید ضیایی - کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

تعیین مناطق حفاظت­شده یکی از روشهای مدیریتی مراتع جهت بهبود، توسعه پایدار و غنای ترکیب گیاهیست. این تحقیق به منظور بررسی اثرهای حفاظت بر روی برخی از فاکتورهای گیاهی در بخشی از منطقه حفاظت­شده ورجین واقع در استان تهران که از سال ۱۳۶۱ مورد حفاظت و قرق  قرار گرفته به­همراه مراتع تحت چرای مجاور آن مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا دو تیپ گیاهی در منطقه حفاظت­شده و دو تیپ مشابه آن در خارج از منطقه حفاظت­شده که در مجاورت یکدیگر قرار داشتند انتخاب و در مناطق معرف هر تیپ ۴ ترانسکت ۳۰۰ متری مستقر شد و در طول هر ترانسکت۱۰ پلات یک مترمربعی با فاصله ۳۰ متر از یکدیگر و به صورت تصادفی- سیستماتیک مورد نمونه برداری قرار گرفت. در هر پلات لیست گونه ها یادداشت و فاکتورهای پوشش گیاهی، تراکم، ترکیب و تولید (به روش قطع و توزین) مورد اندازه گیری قرار گرفت و نمونه های برداشت شده در دو حالت تر و خشک توزین گردیدند. پس از حصول اطمینان از توزیع نرمال داده ها، عوامل مورد اندازه گیری توسط آزمون T مستقل مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که اختلاف میانگین تمامی عوامل مورد اندازه گیری در تیپ (Me Pe – As br) بجز ترکیب گونه های کلاس III غیرقابل چرای دام و تراکم گونه های کلاسII  و III معنی دار می باشد. همچنین در تیپ (Fe ov–As br) بجز تراکم گونه های کلاس I وIII  قابل چرا و غیرقابل چرای دام بقیه فاکتورها معنی دار بود. (p<%۵)

گلوکان, منطقه حفاظت شده, عوامل گیاهی, منطقه معرف, پوشش تاجی, تراکم, تولید