سید ابراهیم کاظمی - کارشناس پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد
امرعلی شاهمرادی - استادیار، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
محسن پادیاب - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابان زدایی، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
اردشیر شفیعی - مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد
یاسر قاسمی آریان - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتع داری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

بررسی رفتار و عملکرد یک گونه گیاهی و مطالعه نحوه ارتباط آن با سایر اجزای زنده و غیرزنده در رویشگاه آن، به­عنوان آت­اکولوژی آن گونه در نظر گرفته می­شود که بخش مهمی از مطالعات اکولوژیک در علوم منابع طبیعی را تشکیل می­دهد. در این تحقیق آت­اکولوژی گونه مرتعی Dorema aucheri با نام فارسی بیلهر (کندل کوهی) در اکوسیستم­های مرتعی استان کهگیلویه و بویراحمد مورد بررسی قرار گرفت. براساس روش تحقیق ابتدا نقشه رویشگاهی مناطق تحت پوشش با استفاده از نقشه­های توپوگرافی به مقیاس۵۰۰۰۰/۱ تهیه گردید و بعد کلیه ویژگیهای رویشگاهی شامل پستی و بلندی، اقلیم، خاک و دیگر ویژگیها شامل گونه­های همراه، چگونگی حضور گونه مورد مطالعه در پوشش گیاهی، سیستم ریشه، فنولوژی، زادآوری، ارزش رجحانی، ترکیبات شیمیایی گیاه و فراوانی آن مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی­های بعمل­آمده نشان می­دهد که گونه Dorema aucheri از ارتفاع ۱۶۰۰ تا ۳۴۰۰ متر از سطح دریا و در اقلیم­های نیمه­خشک، مدیترانه­ای معتدل تا سرد رویش دارد. به­طوری­که بیشترین تراکم این گونه در ارتفاعات ۲۳۰۰ متر تا ۳۰۰۰ متر از سطح دریا می­باشد. بافت خاک در مناطق مورد مطالعه سیلتی رسی لوم، سیلتی رسی، رسی، سیلتی لومی و لومی بوده، Ec خاک بین ۲۱/۰ تا ۵/۰ میلی­موس بر سانتی­متر و pH خاک بین ۷/۶ تا ۷۳/۷، متوسط بارندگی ۷۵۰ میلی­متر در سال و دمای هوا بین ۱۱- تا ۳۵ درجه سانتیگراد متغیر بوده است. شروع رویش گیاه در استان کهگیلویه و بویراحمد از اواخر نیمه اول اسفندماه تا پایان فروردین­ماه سال بعد مشاهده گردیده است. به­نحوی­که بذر  Dorema aucheriدر نیمه اول تیرماه سفت شده و می­رسد و تا پایان نیمه دوم تیرماه ریزش می­نماید و پس از آن پژمردگی و خواب گیاه اغاز می­گردد. گیاه رشد پاییزه ندارد. ریشه Dorema aucheri گسترش زیادی در جهات افقی و عمودی پیدا می­کند، بطوری­که گاهی گسترش عمودی از ۲۰۰ سانتی­متر و شعاع گسترش افقی از ۱۵۰ سانتی­متر تجاوز می­نماید. این گیاه خوشخوراک نیست ولی در غیاب گیاهان خوشخوراک مورد استفاده دام­ها قرار می­گیرد، به­طوری­که انسان نیز از این گیاه استفاده­های غذایی و دارویی می­برد.

Dorema aucheri, آت اکولوژی, فنولوژی, استان کهگیلویه و بویراحمد