ناصر باغستانی میبدی - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد.
محمد تقی زارع - کارشناس ارشد مرتع داری مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد
محمد ابو القاسمی - - کارشناس ارشد مدیریت بیابان، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد.

پژمردگی و خشکیدگی بروز یافته در جنگلهای دست کاشت تاغ استان یزد پدیده ای است که همواره مورد توجه دست اندرکاران منابع طبیعی استان بوده است. چگونگی گسترش ابعاد و شادابی درختچه های تاغ ۱۲ ساله این منطقه با اجرای شیوه های مختلف هرس (کف بر، ۳۵ سانتیمتری، ۷۰ سانتیمتری و بدون هرس) در دو سطح تراکم ۱۲۵ و ۲۵۰ اصله در هکتار قبلا در زمستان ۱۳۷۳ تحت بررسی قرار گرفته بود. نتایج بررسیهای ۶ ساله منتهی به سال  ۱۳۷۹ در آن پژوهش، حکایت از اثر مثبت هرس بر جوان سازی و افزایش شادابی درختچه های یاد شده بوده است و برش از ارتفاع ۳۵ سانتیمتری برتر از دیگر برشها معرفی شده بود. در پایان فصل رویش سال ۱۳۸۴، در حالی که درختچه های همان محل قبلی، ۱۱ فصل رویش پس از هرس شدن را سپری کرده اند، در پژوهش حاضر تحت بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در درختچه های شاهد ۲۳ ساله خشکیدگی سرشاخه ها و پژمردگی به شدت توسعه یافته است، در حالی که بر روی درختچه های هرس شده چنین حالتی مشاهده نمی گردد. در ۵ ساله  ۸۴-۱۳۷۹ افزایش معنی داری بین قطر تاج و ارتفاع گیاهان هرس شده حاصل نگردید، حتی کاهش معنی دار نیز بر روی قطر تاج و ارتفاع درختچه های شاهد نیز بروز نمود(۰۵/۰ p<). درختچه های برش داده شده در ارتفاع ۳۵ سانتیمتری دارای قطر تاج ۲۶۲سانتیمتر با ارتفاع ۱۶۴ سانتیمتر می باشند. این درختچه ها در برخورد با هجوم ماسه های روان مقاومت خوبی از خود نشان داده اند.

تاغ, اندام هوایی, ارتفاع, شادابی, بیابان, تپه های ماسه ای, یزد