خدیجه حاتمی خلجان - دکتری جامعه شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
مریم قاضی نژاد - دانشیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
سوسن باستانی - استاد جامعه شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
فیروز راد - استادیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور، تبریز، ایران

چکیدههرچند آمارها نشان از رشد تعداد سمن ها در کشور دارد اما این توسعه کمی، همراه با توسعه کیفی نبوده و در واقعیت، همخوانی بین تعداد سمن ها با عملکردشان وجود ندارد و با مشکلات فراوانی در مسیر تحقق اهدافشان دست وپنجه نرم می کنند. اهداف: هدف پژوهش حاضر در مرحله اول شناسایی مهم ترین مشکلات سمن های حوزه مسائل اجتماعی در شهر تبریز و در مرحله بعد طراحی و اعتباریابی پرسشنامه، جهت رتبه بندی این مشکلات است. روش مطالعه: در پژوهش حاضر برای شناسایی مهم ترین مشکلات سمن ها، از روش مشارکت عملی (کارگاه مساله یابی) استفاده شده که این امر از طریق مشارکت ۴۹ نفر از مدیران سمن های حوزه مسائل اجتماعی شهر تبریز در سال ۱۴۰۰ حاصل گردید. مجموعه مشکلات ذکرشده توسط مدیران از طریق نرم افزار مکس کیودا  مورد تحلیل قرار گرفت که یافته ها در قالب ۲۵۴ گزاره، ۱۸ مقوله فرعی و ۴ مقوله اصلی کدگذاری گردید سپس بر اساس گزاره های نوشته شده توسط خود شرکت کنندگان، سنجه ها تدوین گردید، درواقع مقولات فرعی، مبنای طراحی سنجه های پرسشنامه قرار گرفت. در مرحله بعد برای بررسی پایایی و روایی پرسشنامه، از نرم افزار اسمارت پی آل اس  استفاده گردید. یافته ها: بنابر نتایج برازش مدل، پرسشنامه طراحی شده واجد پایایی و روایی بوده و می توان نتایج حاصل از کاربرد آن را معتبر دانست. برای رتبه بندی مشکلات، پرسشنامه برای تمامی مدیران سمن های حوزه آسیب های اجتماعی شهر تبریز ارسال گردید. نتیجه گیری: نتایج رتبه بندی مشکلات سازمان های مردم نهاد ازنظر مدیران (۱۳۳ مدیر) نشان داد که مولفه های ۱- نداشتن مکان ثابت و اجاره بهای مکان ۲- عدم وجود فرهنگ کار گروهی در جامعه و اعضا ۳- قوانین دست وپا گیر و عدم وحدت رویه دستگاه های دولتی ۴- کمبود اعتبار و منابع مالی و پرداخت نشدن هزینه ها ۵- عدم آگاهی و آشنایی با فلسفه وجودی و ماهیت سمن ها در جامعه، به ترتیب مهم ترین مشکلات سمن های مذکور به شمار می رود.

سمن ها, مشکلات, طراحی پرسشنامه, روش مشارکت عملی, رتبه بندی, اعتباریابی