رضا محمدی - استادیار، گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ولی عصر(عج)- رفسنجان، کرمان، ایران

بدون تردید دنیای کودکی از مهم­ترین دوره­های زندگی هر انسانی است که بخشی از شخصیت هر کسی در آن دوره شکل می­گیرد؛ از این رو، نوع آموزش و محصولات فکری که در این دوره بر کودک عرضه می­شود از اهمیت بسیار والایی برخوردار است. یکی از ابزارهای تاثیرگذار بر اندیشه این رده سنی، پویانمایی است. از جمله کارهای طنزی که در کشورمان در این حوزه انجام گرفته، پویانمایی «شکرستان» (۱۳۸۷) است که ریشه در داستان ها، ضرب المثل ها و قصه های قدیمی و عامیانه ایرانی- شرقی دارد. این پویانمایی به زبان های دیگر از جمله عربی دوبله شده است. طنز به کار رفته در این سریال از ظرافت ها و لطایف ویژه­ای برخوردار است که برگردانی آن به عربی دقت­نظر و وسواس زیادی نیاز دارد. این مقاله تلاش می­کند با روش توصیفی– تحلیلی و بر پایه تکنیک ترجمه طنز مگدالنا پنک (۲۰۰۹)، راهبرد­های ترجمه طنز به­کار رفته در داستان «برادر دروغین» این سریال را مورد نقد و واکاوی قرار دهد. برآیند پژوهش نشان می­دهد که روش ترجمه لفظ­گرا که از منظر نویسنده کم­ارزش­ترین شیوه ترجمه طنز است در این قسمت از سریال بسامد زیادی دارد و همین موضوع تا حد زیادی از ارزش هنری گروه دوبلاژ کاسته است. هر چند این گروه به فراخور تلاش خود از راهبردهایی دیگر الگوی «پنک» از جمله: دگرگون­سازی، دگرنویسی، فشره­سازی، کوتاه­سازی، جانشینی، حذف، نوواژه و فرانهش بهره­ برده­اند. برآیند کلی این تحقیق آن است که گروه دوبله عربی در بومی­سازی این قسمت از شکرستان با فرهنگ عربی موفقیت چندانی نداشته و طنز به­کار رفته در زبان اصلی این داستان، فدای دوبله عربی شده است.

پویانمایی, طنز کودک, الگوی مگدالنا پنک, شکرستان, دوبله عربی, دگرگون سازی, دگرنویسی