محمد راحتی - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد ، دانشکده کشاورزی ، مشهد، ایران
محمد قربانی - استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد ، دانشکده کشاورزی ، مشهد، ایران
امیر دادرس مقدم - استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه سیستان و بلوچستان . دانشکده مدیریت و اقتصاد .زاهدان . ایران

تولید خرما در برخی نقاط کشور، مقرون به صرفه بوده و با توجه به محدودیت هایی در کشت دیگر محصولات و باغداری وجود دارد، می توان بیان داشت که در سیستان و بلوچستان نیز محصول خرما یک محصول باکارایی و انحصار بالا می باشد. در بیشتر استان های جنوبی کشور امکان تولید و بهره برداری از خرما وجود دارد. در این پژوهش برای مقایسه مزیت نسبی تولید خرما در استان سیستان و بلوچستان، استان های کرمان، خوزستان و بوشهر ( دوره یازده ساله ۱۳۹۰ الی ۱۴۰۰ ) در نظر گرفته می شوند. نتایج نشان داد که استان سیستان و بلوچستان از منظر انحصار و مزیت رقابتی نسبت به استان های مورد بررسی برتری دارد، هر چند تمامی این استان ها از درجه انحصار و مزیت رقابتی مناسبی در تولید خرما بهره مند هستند. در نهایت در تحلیل سری زمانی برای دوره ۳۹ ساله منتهی به سال ۱۴۰۰ در سیستان و بلوچستان مشخص شد که مزیت رقابتی تولید خرما در این استان، بر ساختار بازار ( شاخص هرفیندال)، تاثیر گذار است. پیشنهاد می شود که در استان سیستان و بلوچستان، اولویت کشاورزان و سازمان جهاد کشاورزی بر باغات خرما بوده و در این زمینه سرمایه گذاری صورت پذیرد.

درجه انحصار، مزیت نسبی، محصول خرما، استان سیستان و بلوچستان