راحله هاتفی - استادیار پژوهشی، گروه زمین شناسی محیطی، پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی
علی اکبر شهسواری - استادیار پژوهشی، گروه زمین شناسی محیطی، پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی
کمال خدایی - دانشیار پژوهشی، گروه زمین شناسی محیطی، پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی
فرهاد اسدیان - مربی پژوهشی، گروه زمین شناسی محیطی، پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی

حضور آرسنیک در گیاهان خوراکی به دلیل مسائل ایمنی مواد غذایی و خطرات بالقوه سلامتی، نگرانی فزاینده ای دارد. آرسنیک پس از ورود در بافتهای بدن رسوب میکند و می تواند به منجر به بیماری گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسی، پایش غلظت و الگوی توزیع این عنصر در گندم و یونجه حوزه آبریز ساروق و فاکتورهای انتقال (TF) از خاک به آنها انجام شد . در این راستا، موقعیت نقاط نمونه برداری براساس قضاوت کارشناسی و تصادفی تعیین شد. دانه گندم و برگ و ساقه یونجه مورد توجه قرار داده شد و با آب دیونیزه شستشو، خشک، پودر و الک گردیدند. سپس ذرات کوچکتر از ۱۰۰ مش به روش ICP-MS آنالیز شدند. نتایج نشان داد که غلظت آرسنیک در تمام نمونه های گندم برداشت شده بالاتر از حد مجاز است ولی در نیمی از نمونه های یونجه بیشتر است . نتایج محاسبه ضریب انتقال نشان داد که تجمع آرسنیک در این دو گیاه قابل ملاحظه نیست و در حال حاضر نگرانی چندانی وجود ندارد. بررسی پراکنش و میزان غلظت آرسنیک مبین تاثیر غالب فعالیت های معدنکاری شمال و شمال شرق محدوده در مقایسه با منشا طبیعی است.

آرسنیک، گندم، یونجه، تکاب.