شاهین پرچه خواری - شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب
علی نخعی - انستیتوی مهندسی نفت دانشگاه تهران
علی کدخدائی - دپارتمان زمین شناسی دانشگاه تبریز

ساده ترین روش برای تخمین تراوایی استفاده از روابط بین تخلخل و تروایی است، اما عمدتا این روش حتی در مخزن مورد آزمایش، دقت پایینی دارد. برای این کار لازم است از دیگر داده های پتروفیزیکی در معادله ی مورد اشاره استفاده کرد تا بتوان ناهمگن۱ بودن سنگ را به نوعی کنترل کرد. با توجه به اینکه تراوایی با مشخصات حفره و دانه و اشباع آب کاهش نیافتنی همبسته می شود، لذا از مهم ترین پارامترهایی که می توان در تعیین تراوایی از آن استفاده کرد توزیع اندازه ی حفره و خوشه بندی سنگ مخزن است. مدل های تراوایی متعددی بر مبنای خروجی دستگا ه های NMR معرفی شده است. مشهورترین آنها دو مدل سیال آزاد (تیمور کوتز) و میانگین T۲ (Schlumberger Doll Research, SDR) هستند. در این مدل ها لازم است که بر مبنای آزمایشات آنالیز مغزه ضرایب مربوطه به دست آمده و برای هر مخزن، معادله با ضرایب مربوط به خود استفاده شود. از آنجا که در این مدل ها فرض بر این است که ارتباط منطقی بین تخلخل و اندازه ی گلویی حفره وجود دارد، لذا این معادلات در ماسه سنگ ها به دلیل نظم دانه ها از دقت خوبی برخوردار بوده اما در سنگ های کربناته به دلیل وجود طبیعت دیاژنزی پیچیده و عوامل رسوبی که ممکن است در یک ناحیه از سنگ، چند نوع تخلخل متفاوت وجود داشته باشد، معادلات بالا از دقت خوبی برخوردار نباشند. در این تحقیق روش جدیدی تحت عنوان مدلPNK  معرفی شده است. این روش بر مبنای استفاده از منحنی اشکال (features) توزیع T۲ ابزار NMR و خوشه بندی دادهها میباشد. مزیت این مدل این است که تمامی تغییرات در افق هر عمق  را علاوه بر تغییرات در طول حد فاصل ستون چاه (و مخزن) حفاری شده را بر مبنای تغییر شکل منحنیNMR  در نظر خواهد گرفت. در این چاه حد فاصل ۲۹۰۰-۲۲۴۸.۸متر حفار به همراه ۴۸۶ نمونه مغزه در این حد فاصل مورد بررسی قرار گرفت. پس از انجام خوشه بندی به روش پیش گفته در هر خوشه، معادله ی مربوط به خود استخراج و نهایتا دو منحنی تراوایی مجزا بر حسب معادلات SDR و تیمور کوتز برای کل حد فاصل به دست آمد. این منحنی ها با هم مقایسه و مشاهده شد با استفاده از این روش دقت تخمین تراوایی در مخازن کربناته هتروژن افزایش مییابد.

لاگ NMR, تراوایی, خوشه بندی دادهها, مخازن کربناته