لیلا امانت بهبهانی - دکتری تخصصی آبیاری و زهکشی ،کارشناس دفتر فنی طرح۵۵۰ هزار هکتاری رهبری
عباس ساکی - دکتری تخصصی سازه های آبی،مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان
مصطفی اسماعیلی - کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی،معاون مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان

هدف این تحقیق تهیه مدل بهینه سازی تخصیص آب آبیاری و الگوی کشت در شرایط عدم قطعیت با تاکید بر بررسی شاخص های کارایی مصرف آب و عرضه نسبی آب و مقایسه با مدیریت سنتی در شبکه آبیاری و زهکشی مارون استان خورستان می باشد. داده های هیدرومتری از ایستگاه شبکه مارون و داده های هواشناسی از ایستگاه ایدنک بهبهان برای سال های ۸۵ الی ۹۵ تهیه گردید. بدین منظور مدلی با هدف ماکزیمم کردن کل سود ناخالص شبکه های آبیاری و زهکشی مارون توسعه داده شده است. این مدل قادر است توزیع بهینه آب بین شبکه ها، محصولات و مراحل مختلف رشد، میزان کمبود آب، مازاد آب تخصیص داده شده، و مقدار سود ناخالص سیستم در طی چهار فصل رشد تحت سه سناریو خشکسالی، نرمال و ترسالی با استفاده از روش برنامه ریزی تصادفی چند مرحله ای با پارامترهای بازه ای درشرایط عدم قطعیت را تعیین نماید. نتایج نشان دهنده مصرف بهینه تر آب با توجه به افزایش سطح کشت بین (۲۶-۲) درصد و به تبع آن افزایش سود بین (۹۲-۲۵) درصد و همچنین افزایش شاخص کارایی مصرف آب در مدل توسعه یافته نسبت به مدیریت سنتی می باشد.در مدیریت سنتی، میزان شاخص عرضه نسبی آب آبیاری نزدیک به یک می باشد.در مدل بهینه سازی اختلاف بین عرضه و تخصیص آبیاری به علت برآورد نیاز آبی واقعی گیاه، سطح کشت بهینه و ذخیره سازی آب نسبت به مدیریت سنتی زیادتر می گردد.

بهینه سازی تخصیص آب آبیاری، عدم قطعیت، کارایی مصرف آب، برنامه ریزی تصادفی چندمرحله ای