بهرام علیزاده - دانشگاه شهید چمران اهواز
مهدی خالقی طرقی - مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران
سید علی معلمی - مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران
محمود حاجیان - مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران
عباس مراونه - دانشگاه شهید چمران اهواز

بسیاری از میادین بزرگ نفت و گاز جهان با استفاده از پی جویی ژئوشیمی سطحی کشف شده اند. اساس این پی جویی ها مبتنی بر پویایی سیستم های نفتی،  مهاجرت عمودی و تراوش در سطح زمین در مقیاس های مختلف قابل مشاهده و بررسی می باشد. روش های مطالعه ژئوشیمی سطحی براساس اندازه گیری غلظت هیدروکربن تراوش یافته و یا تغییرات ایجاد شده در اثر این تراوش به ترتیب به روش های مسقیم و غیر مستقیم تقسیم می شوند. در این مطالعه با استفاده از دو تکنیک جدایش با اسید و فلورسانس که هر دو جزو روش گاز خاک که روشی مستقیم در اندازه گیری غلظت هیدروکربن مهاجرت یافته از مخزن می باشد به مطالعه ساختمان ژئوفیزیکی در فارس ساحلی پرداخته شده است. در این مقاله با هدف بررسی ژئوشیمی سطحی ساختمان مورد مطالعه با استفاده از تلفیق داده های زمین شناسی و زمین شناسی ساختمانی با نتایج ژئوشیمیایی حاصل از آنالیزهای مذکور بر روی ۲۰ نمونه خرده حفاری از چاه اکتشافی پرداخته شده است. از نمودارهای تعریف شده براساس ترکیبات هیدروکربن های سبک (نمودارهای نسبت متان به اتان، اتان به پروپان و (C۱/C۲+C۳ vs. C۲/C۳+C۴)) و نمودارهای نسبت آروماتیک های سه حلقه ایی به دو حلقه ایی و R۱ (نسبت چگالی آروماتیک های سه حلقه ایی به دو حلقه ایی) به گراویته API استفاده شده است. براساس نتایج حاصل از نمودارهای تعریف شده سه ترکیب هیدروکربنی مجزا، اغلب گاز همراه نفت با گراویته API  متنوع و در محدوده پنچره نفتی تشخیص داده شدند. این بررسی نشان می­دهد که مطالعه ژئوشیمیایی سطحی محدوده های اکتشافی می تواند نوع ماده آلی، بلوغ، مسیر مهاجرت و شارژ هیدروکربنی را مشخص نماید که این خود نقش تعیین کننده ایی در کاهش ریسک، زمان و هزینه برنامه های اکتشافی و توسعه ای داشته باشد.

اکتشافات ژئوشیمیایی, ژئوشیمی سطحی, گاز-خاک, روش جدایش با اسید, روش فلورسانس و فارس ساحلی