مهدی صبور - کارشناس ارشد حقوق بین الملل و مشاور حقوقی
محمد اسماعیلی - وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی
محمد صبور - کارشناس حقوق

با عنایت به روند افزایشی تجارت در سطح جامعه جهانی و طرح اختلافات ناشی از آن نهادهای قضایی رسیدگی کننده پاسخگوی مناسبی برای حلوفصل سریع خصومت نیستند و این مهم به شورای داوری تجاری و اتاق بازرگانی ارجاع میگردد. هدف تحقیق حاضر شیوه های حل وفصل اختلافات بازرگانی در مرکز داوری اتاق بازرگانی و همچنین تبیین قوانین و اصول حاکم بر فرایند داوری در جهت صدور آراء میباشد. با افزایش مراجعه پرونده های تجاری به محاکم داوری، تبیین این مسئله که رویه مرکز داوری اتاق بازرگانی در حلوفصل اختلافات بر چه اساسی است؟ مورد بحث قرار می گیرد. روش در تحقیق حاضر توصیفی و تحلیل محتوا است. نتایج نشان داده است که شیوه های جایگزین حل اختلاف، عنوان عامی است که به راهکارهای حل وفصل خصوصی اختلافات از سوی افراد اشاره دارد. این راهکارها محدود به داوری نیست و اتاق بازرگانی بین المللی با تغییر در مقررات خود و عملی ساختن امکان سازش، دامنه انتخاب مراجعین و امید ایشان را به فیصله صلح آمیز اختلافات افزایش داده است. شیوه های جایگزین حل اختلاف در مقایسه با داوری ارزانتر و سریعتر بوده و از انعطاف بیشتری برخوردار هستند. نقش فرد بیطرفی که از سوی طرفین منازعه و یا اتاق بازرگانی بین المللی مامور نزدیک ساختن دیدگاه ها میشود، اهمیت زیادی دارد. به نظر میرسد، سادگی، سرعت و انعطاف پذیری شیوه های جایگزین به قواعد مختصر و مفید حاکم بر آیین رسیدگی نیز سرایت نموده است. بر این اساس، کلیه راه های توافقی حل اختلاف مانند مذاکره، سازش و داوری، ذیل این عنوان جای میگیرند. البته در رویه اتاق بازرگانی بین المللی، شیوه داوری، مقررات و سازوکاری جداگانه داشته و شیوه های جایگزین شامل داوری نمیشود. هدف و کارکرد شیوه های جایگزین حل اختلاف،مشابه همان روش سازش است که سابقا مورد عمل بود؛ معذالک تقسیم بندی های جدید و تمهیدات پیشبینی شده، توسل به مصالحه و سازش را هم نظام مند و هم آسانتر کرده است. با توجه به موارد مذکور در مقاله حاضر، رژیم حاکم بر حلوفصل اختلافات میان اعضاء اتاقهای بازرگانی و نیز بر اساس مقررات کلی شیوه های حلوفصل اختلافات مربوط به اتاقهای بازرگانی خواهد بود و بیشتر به صورت کدخدامنشی یا بر اساس آنچه خوب و منصفانه است، عمل میشود، زیرا قانون از طرفین خواسته که آیین رسیدگی حاکم بر داوری را خودشان تعیین و اگر هیئت داوران این اختیار را دارند، به صورت کدخدامنشی یا بر اساس عدل و انصاف تصمیم گیری نمایند، آن را در قرارنامه داوری ذکر کنند. بنابراین شیوه های تعامل در اتاق بازرگانی، در پرتو سازمان داوری اتاق بازرگانی بین المللی انجام میشود عموما کشورها در تعاملات اقتصادی خود، مقررات اتاق را مبنای عمل خود قرار میدهند و بدان استناد مینمایند.

دعوی تجاری، داوری، اتاق بازرگانی، دیوان داوری بین الملل.