محسن طاهری دمنه - گروه مهندسی صنایع و آینده پژوهی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
معصومه کاظمی - گروه آینده پژوهی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
خسرو صفری غریبوند - گروه مدیریت اجرایی، واحد دولت آباد، دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان، ایران

هدف این پژوهش شناسایی متغیرهای کلیدی و پیشران های اثرگذار بر آینده مسئله آب در شهر اصفهان و تدوین سناریوهای پیش روی شهر اصفهان در مسئله آب می­باشد. روش تحقیق حاضر به مثابه پژوهشی کاربردی و با بهره گیری از رویکرد عدم قطعیت های بحرانی به ارائه سناریوهای آینده آب در اصفهان پرداخته است. برای جمع آوری داده ها از روش مطالعات کتابخانه ای و پانل خبرگان استفاده شده است. با استفاده از نظر خبرگان ۲۰ عامل کلیدی در قالب پنج پیشران یعنی ۱. قیمت آب، ۲. سرمایه گذاری در فناوری های نوین، ۳. سیاست های آب، ۴. جمعیت شهرنشین و ۵. زیرساخت های آب، دسته بندی شدند. در مرحله بعد، دو پیشران سیاست های آب و سرمایه گذاری در فناوری های نوین به عنوان عدم قطعیت های بحرانی مبنای تدوین سناریوهای شهر اصفهان در حوزه آب قرار گرفتند و درنهایت چهار سناریو تدوین شد. سناریوی اول نبرد برای آخرین جرعه روایتگر وضعیتی است که اصفهان با خشک سالی شدید روبرو خواهد بود؛ سناریوی دوم آب هست ولی کم، وضعیتی را نشان می دهد که سیاست های آب آینده گرا هستند و چالش های بلندمدت را نادیده نمی گیرند، اما فناوری به مثابه راهکاری برای حل مشکلات این حوزه کنار گذاشته شده است؛ سناریوی سوم آب هست ولی برای ثروتمندان روایتگر یک دوقطبی بر سر دسترسی به آب است؛ و سناریوی چهارم اصفهان سبز وضعیتی را توصیف می کند که مدیران و مسئولین شهری با در نظر گرفتن پتانسیل فناوری های نوین در مدیریت بهینه مصرف آب و با اتخاذ سیاست های آینده نگاری، به شهری سبز که مطلوب اقشار مختلف جامعه باشد، تحقق می بخشند. نتایج نشان می­دهد که پیشران ها و سناریوها نشان می دهند که مهم ترین عوامل تعیین کننده وضعیت آینده آب در شهر اصفهان نه عوامل محیطی، بلکه عوامل مربوط به تصمیمات انسانی هستند.

بحران آب, آینده نگاری, نیروهای پیشران, سناریونگاری, شهر اصفهان