حدیث صادقی - دانش آموخته آب و هواشناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
حسین محمدی - استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
علی اکبر شمسی پور - دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مصطفی کریمی - استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

شناسایی مناطق همگن آب وهوایی نقش موثری در موفقیت برنامه های توسعه منطقه ای دارد. سامانه آب وهوا از عناصر، عوامل و متغیرهای مختلفی تشکیل شده است که باهم سازگان اقلیمی یک منطقه را ایجاد می کنند. روش های چند متغیره قابلیت ترکیب و همپوشانی انواع عناصر و متغیرها را با وزن های متناسبی در ناحیه بندی اقلیمی دارند. در این پژوهش، پهنه بندی آب وهوایی ناحیه خزر با استفاده از تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای انجام شد. بدین منظور یک ماتریس ۳۰ در ۳۰ شامل ۳۰ ایستگاه هواشناسی و ۳۰ متغیر اقلیمی و محیطی تشکیل شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که آب وهوای منطقه متاثر از ۵ عامل بارشی- رطوبتی، دمایی، بادی، تابش آفتاب و عوامل محیطی است. این عامل ها درمجموع ۵/۹۲ درصد واریانس داده ها را تبیین کردند. سپس تحلیل خوشه ای به روش ادغام سلسله مراتبی وارد بر روی پنج عامل مذکور انجام شد. نتایج گویای چهار خوشه آب وهوایی در سطح منطقه موردمطالعه بود.

پهنه بندی آب وهوایی, تحلیل عاملی, تحلیل چند متغیره, تحلیل خوشه ای, نوار ساحلی دریای خزر, ایران