نازنین حبیبی زنجانی - گروه روان شناسی، واحد بین الملل کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران
سعیده برازیان - دانشیار گروه روان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر (
حسن احدی - استاد، گروه روانشناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

هدف: تعیین اثربخشی رفتار درمانی عقلانی هیجانی بر تصویر بدنی، شاخص توده بدنی و کاهش اضطراب اجتماعی نوجوانان دارای اضافه وزن بود. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری این پژوهش را نوجوانان دختر و پسر تشکیل می دادند که با مشکل اضافه وزن و چاقی به کلینیک های شهر تهران در سال ۱۳۹۸ مراجعه کرده بودند که از بین آنها ۴۰ نفر با روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. پس از انتخاب افراد به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه گواه (هر گروه ۲۰ نفر) گمارش شدند. مداخله گروه آزمایش به صورت گروه درمانی و براساس رفتاردرمانی عقلانی هیجانی (الیس و درایدن، ۱۹۹۷) و شامل هشت جلسه به مدت ۱۲۰ دقیقه بود. داده ها با استفاده از پرسشنامه های نگرانی درباره تصویر بدن لیتلتون و همکاران (۲۰۰۵)، و پرسشنامه اضطراب اجتماعی کانور و همکاران (۲۰۰۰) و روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار spss.۲۲ تحلیل شد. سطح معناداری در این پژوهش، ۰۵/۰ در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد که رفتار درمانی عقلانی-هیجانی در تصویر بدنی (۲۹/۲۵=F، ۰۰۱/۰>P)، شاخص توده بدنی (۵۹/۳=F، ۰۳۶/۰=P)، و کاهش اضطراب اجتماعی (۴۹/۵=F، ۰۲۶/۰=P) نوجوانان دارای اضافه وزن اثربخش بودند (۰۰۱/۰>P). نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش می توان گفت رفتار درمانی عقلانی-هیجانی می توانند تاثیرات مثبتی را بر روی تصویر بدنی، شاخص توده بدنی و کاهش اضطراب اجتماعی نوجوانان داشت.

رفتار درمانی عقلانی هیجانی, تصویر بدنی, شاخص توده بدنی, اضطراب اجتماعی