رحمن یوسفی - گروه روان شناسی سلامت، واحد بین المللی خرمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خرمشهر، ایران
فریبا حافظی - استادیار گروه روان شناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.
سعید بختیارپور - گروه روان شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
بهنام مکوندی - گروه روان شناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

هدف: بی تردید سرطان پستان یکی از پر استرس ترین رخ داد ها برای زنان است که بیماران معمولا در رو برو شدن با تشخیص سرطان دچار ضربه و شوک شدیدی خواهند شد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر هیپنوتیزم شناختی-رفتاری و درمان مبتنی بر ذهن آگاهی روی ادراک درد و خودکارآمدی درد در زنان مبتلا به سرطان پستان انجام گرفت. روش پژوهش: طرح تحقیق نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به مرکز رادیوتراپی و انکولوژی میرداماد شهر گرگان در نیمه دوم سال ۱۳۹۸ بود . به همین منظور ۴۵ نفر انتخاب شده، و به صورت تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. در گروه آزمایش اول، از پروتکل درمانی هیپنوتراپی شناختی-رفتاری دونالد رابرتسون (۲۰۱۲) استفاده شد. در گروه آزمایش دوم، جلسات درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر اساس راهنمای درمان مبتنی بر حضور ذهن سگال و همکاران (۲۰۰۲) طی ۸ جلسه اجرا شد. گروه گواه، مداخله ای دریافت نکرد. ابزار پژوهش شامل مقیاس خودکارآمدی درد نیکلاس (۱۹۹۸)، و پرسشنامه ادراک درد مک گیل (۱۹۹۷) بودند. داده های پژوهش با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که در مقایسه با گروه گواه، هر دو روش درمانی تاثیر معناداری بر ادراک درد (۱۹/۵۵=F، ۰۰۱/۰>P) و خودکارآمدی درد (۱۶/۷=F، ۰۰۱/۰>P) در زنان مبتلا به سرطان پستان داشته است (۰۵/۰>P). درمان مبتنی بر هیپنوتیزم شناختی-رفتاری و درمان ذهن آگاهی اثربخشی متفاوتی در کاهش ادراک درد و افزایش خودکارآمدی درد بیماران نداشته است (۰۵/۰

شناختی-رفتاری, درمان مبتنی بر ذهن آگاهی, ادراک درد, خودکارآمدی درد