ابوالحسن راستیان نسب - Iranian Fisheries Science Research Institute, Shahid Motahary Cold water Fishes Genetic and breeding Research Center – Yasoj, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Yasoj, Iran

تولید قزل آلای رنگین کمان تک جنس تمام ماده از طریق تولید مولدین نر تغییر جنسیت یافته با روش هورمون تراپی دارای مزایای متعددی بوده و تاخیر در بومی سازی این فناوری در سال های قبل منجر به وابستگی کشور به واردات تخم چشم زده شده است. در این تحقیق، به منظور امکان استفاده از ذخایر ماهیان وارداتی جهت مولدسازی و نیز غلظت مناسب هورمون تراپی با استفاده از هورمون ۱۷ آلفا-متیل تستوسترون، بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان بومی و بچه ماهیان حاصل از تخم تمام ماده وارداتی با غذای حاوی ۳ میلی گرم هورمون در کیلوگرم غذا به مدت ۷۰ روز تغذیه گردید. یافته ها حاکی از تغییر جنسیت تمام ماهیان معمولی (بومی) به نر تغییر جنسیت یافته و قابلیت تولید اسپرم ماده زاد صرفا به وسیله نیمی از مولدین (نر XX) بود. نتایج هورمون درمانی ماهیان تولیدی از تخم های وارداتی تمام ماده، تولید ۵۷ درصد ماهیان نر و ۴۳ درصد ماهیان ماده بود. ماهیان نر در سن ۲۲ ماهگی، مولد نر تغییر جنسیت یافته با قابلیت تولید اسپرم و لقاح تخم بودند. ولی ماهیان ماده دارای تخمدان توسعه نیافته و کوچک بودند. این تحقیق ضمن تولید غیر مستقیم ماهی تمام ماده، می تواند استفاده از پتانسیل ژنتیکی ماهیان حاصل از تخم های تمام ماده تک جنس وارداتی را از طریق تغییر جنسیت و آمیزش با ماهیان بومی تسهیل نماید و سبب افزایش تنوع ژنتیکی ذخایر ماهیان بومی در ایجاد جمعیت پایه در برنامه اصلاح نژاد و مزارع ماهیان سردابی گردد.

Sex reversed male, ۱۷ alpha-methyl testosterone, Rainbow trout, Induced breeding, Imported egg, نر تغییر جنسیت یافته, ۱۷ آلفا - متیل تستوسترون, قزل آلای رنگین کمان, مولدسازی, تخم وارداتی