غزل امیری - کارشناسی ارشد مهندسی نفت دانشگاه علم و صنعت ایران
مصطفی جلال پور - کارشناسی ارشد مهندسی نفت دانشگاه علم و صنعت ایران
حمیدرضا جهانگیری - استادیار، دانشکده مهندسی شیمی، نفت و گاز دانشگاه علم و صنعت ایران
روح الدین میری - استادیار، دانشکده مهندسی شیمی، نفت و گاز دانشگاه علم و صنعت ایران

سیلاب زنی در هر مرحله از عمر مخزن اعم از تثبیت فشار، ازدیاد برداشت، اسید کاری، عملیات حفاری، ایجاد شکاف هیدرولیکی یا کشتن چاه از آب استفاده میشود؛ هنگامی که آب تزریقی در کنار آب مخزن قرار میگیرد میتواند باعث ایجاد رسوب شود. شوری متفاوت دو آب و به هم خوردن تعادل ترمودینامیکی آب در سطح در زمان تزریق، از جمله دلایل ناسازگاری آبها میباشد که درنتیجه امکان تشکیل رسوب در مخزن و گاهی اوقات منجر به مسدود شدن مخزن به طور کامل شوند.در این مقاله بهمنظور رفع مشکلی که در یکی از میادین غرب کارون به جهت تزریق آب ناسازگار در زمان عملیات حفاری ایجاد شده بود؛ به طراحی آبی با شوری و PH یکسان با آب مخزن و بررسی سازگاری آن در حالت استاتیک پرداخته شده است. هدف از انجام این آزمایشات بررسی سازگاری دو آب با شوری یکسان میباشد. برای این منظور ابتدا یک آب مصنوعی با شوریای معادل آب سازند در آزمایشگاه ساخته شد؛ و سپس با استفاده از تست بطری۱ ، به هدف بررسی سازگاری آب ها در سه ترکیب درصد متفاوت آب سازند و در چهار دمای مختلف پرداخته شد. محلول های ساخته شده به مدت دوهفته در آون با دمای ۱۲۰،۹۵،۸۵ و ۷۵ درجه سانتیگراد قرار داده شد و سپس بعد از دوهفته از کاغذ صافی رد شده و در نهایت بعد از خشکشدن رسوبات وزن شده و آنالیز SEM، XRD و XRF بر روی رسوبات خشک شده انجام شد. از میان سه آب ساخته شده که شامل ۲۵ درصد،۳۳/۳۳ درصد و ۷۵درصد آب سازند بود؛ محلولی که شامل ۳۳/۳۳ درصد آب سازند بود به دلیل میزان رسوب بیشتر به عنوان آب ناسازگار از میان سه ترکیب درصد انتخاب شد و مطالعات آنالیز مواد بر روی آبها با ترکیب درصد ۲۵ درصد و ۷۵ درصد آب سازند انجام شدند. رسوبات غالب باتوجهبه آنالیزهای SEM و XRD و XRF کلسیم سولفات و کلسیم کلراید شناخته شدند .هرچند آنالیز SEM مقدار اندکی از رسوبات نمک کلسیم سولفات را نشان داده و رسوبات غالب شناخته شده کلسیم کلراید و اکسید کلر بودند اما در آنالیز XRD میزان زیادی از رسوبات گروه سولفات را نشان میدهد، همچنین میزان اندکی از رسوبات آهن به دلیل وجود آهن در آب مخزن وجود دارد.

آب هوشمند، رسوب، ازدیاد برداشت، ناسازگاری آبها، تست بطری، SEM