پریا سعادت جو - دانشگاه علم و صنعت ایران - دانشکده معماری - دانشجوی کارشناسی ارشد فناور

دزفول با پیشینه ای تاریخی، آثار باستانی متعددی را داراست. در این میان پل باستانی دزفول به عنوان قدیمی ترین پل تاریخی جهان به واسطه ویژگی های منحصر به فردش با گذشت بیش از 10 قرن پابرجا و ایستا بوده و همچنان مورد استفاده وسایط نقلیه قرار می گیرد. اگر این پل توانسته در طی سالیان متمادی هویت ، کارایی و نیز پایایی و مانایی خود را حفظ نماید، تنها به کمک عوامل تامین کننده پایداری بوده و از نقطه نظر رویکردهای سازه ای و معماری در حد لزوم و کفایت عملکردی به صورتی یکپارچه رخ نموده است. هدف تحقیق حاضر کشف و رمزگشایی رموز مانایی و پایایی پل باستانی دزفول و بررسی تک تک عناصر تشکیل دهنده پل از منظر معماری و سازه ای و معرفی فناوری هاییست که به صورت هوشمندانه در ساخت این بنای ارزشمند به کار گرفته شده اند. با بررسی عملکرد سازه ای و نقش معماری هر عنصر ، در هم تنیدگی و امتزاج این دو مقوله مشخص شده و سازگاری میان معماری، سازه و تزئینات درپل باستانی دزفول اثبات می گردد. در این مقاله با روش تاریخ پژوهی تکاملی سیر تحول کالبدی پل در ادوار مختلف بررسی شده و تمامی اجزا سازنده پل از منظر معماری و سازه مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. بررسی ها نشان می دهد که عناصر به کار رفته در این پل تک عملکردی نبوده و همانند دیگر بناهای سنتی ایرانی ، سازه ، معماری و تزئینات به عنوان مقوله ای واحد مطرح هستند که قابل تفکیک نبوده و پایداری بناهای ایرانی در سایه این یکپارچگی و تعادل و طراحی هوشمندانه تامین می گردد.

پل ، دزفول ، سازه ، معماری سنتی ، فناوری