امین سعیدیان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماهشهر - گروه معماری
مجتبی قلی - مجتمع آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان - کارشناس معماری
احمد رضا کابلی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماهشهر - گروه معماری

امروزه وجود و قابل رویت بودن عناصر طبیعی در شهرها و هم از آسمان آبی، او، جنگل، ساحل، مناطق بکر و تردید ، آب و کویر معانی ارزشمندی را برای ساکنین شهرها به وجود آورده است. اهمیت این امر در شرایط زندگی تاریخی شهرها که سرشار از اضطراب، ازدحام و فشاراست بیشتر احساس می‌شود . استفاده از رودخانه دز با پتانسیل‌های تفریحی ، دوای اکولوژیک و طبیعی می‌تواند در جلب عموم مردم برای رفع نیازهای روحی، روانی، بصری و تفریحی آن‌ها مفید واقع گردد و در ایجاد چشم‌انداز ها و فعالیت‌های شهری و ارتقا کیفیت‌های زندگی شهری مردم این ناحیه مؤثر واقع گردد . این پژوهش تلاشی است برای تبیین جایگاه رودخانه (طبیعت) در ساختار شهر ( محیط انسان ساخت) و نقش آن در هویت دهی به منظری پایدار و کریدور اکولوژیکی شهید که آن را احاطه کرده است و اصولی که می‌تواند در برنامه‌ریزی و طراحی جدار به سواحل رودخانه‌ها مدنظر قرار گیرد تا از طریق بررسی آن در رودخانه به دزمورد پژوهش قرار می‌دهد . با بررسی ساختار شهر و نقش رودخانه‌ای ، این رود در شکل‌گیری و روند توسعه و چشم‌انداز آینده به آن، محدود حضور رودخانه در شهر به عنوان لپه سبز شهری و دالان تنفس شهر، خصوصاً جداره ساحلی رود دز مورد توجه واقع شده است. لذا پس از ارائه تعاریف مرتبط با موضوع ، به اصول طراحی پایدار و مؤلفه‌های آن در جداره رودخانه‌ها پرداخته شده و با تدوین این مؤلفه‌ها در برخورد با رودخانه دز در نهایت راهکارهایی برای رسیدن به ساختاری ارگانیک و قابل توسعه برای ایجاد دالان سبز در حاشیه رودخانه‌ها و تبدیل آن‌ها به مراکز پویا و زنده شهری ارائه شود .

رودخانه دز ، انسان، شهر ، کریدور اکولوژیک شهری ، توسعه پایدار