پروین بیاتی ننجی - دانشجوی گروه تخصصی علوم تربیتی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
معصومه سادات ابطحی - استادیار گروه تخصصی علوم تربیتی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،
احسان کریم پور - استادیار مدعو گروه تخصصی علوم تربیتی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

هدف پژوهش حاضر تدوین برنامه معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی و اثر بخشی آن بر ذهن آگاهی و کاهش نشانه های اختلالات هیجانی ، افزایش کیفیت زند گی کودکان آزار دیده مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی دولت آباد، است . روش: جامعه آماری پژوه ش کلیه کودکان آزار دیده مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی دولت آباد در شهر تهران میباشد که نمونه پژوهش از بین این کودکان انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی با پیش آزمون پس آزمون، گروه کنترل و دوره پیگیری بود. در این پژوهش ۱۵ نفر آزمودنی در هر گروه برآورد شد و با روش نمونه گیری داوطلبانه در سه گروه ۱۵ نفره گروه آزمایش ۱ وگروه آزمایش ۲ و گروه کنترل جایگزین شدند. پس از اجرای پیش آزمون در هر سه گروه، دو گروه آزمایش ، تحت مداخلات معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی با رویکرد شناختی رفتاری و درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس قرار گرفتند. پس از پایان دوره های مداخله، هر سه گروه با استفاده از پرسشنامه های پژوهش، در پس آزمون و پیگیری شرکت کردند. نمونه ها طی ۸ جلسه ی ۹۰ دقیقه ای تحت مداخله قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از ۱ مقیاس افسردگی ، اضطراب و استرس DASS ) ۲ )- پرسشنامه کیفیت زند گی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL-BREF) . داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند . یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که ۱ اثربخشی معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی با رویکرد شناختی رفتاری و ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس در متغیرهای افسردگی ، اضطراب و استرس در هر دو گروه یکسان می باشد . افزون بر این اثربخشی معنویت درمانی و ذهن آگاهی در کاهش افسردگی ، اضطراب و استرس بیشتر از گروه کنترل در کودکان آزار دیده مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی دولت آباد بود. ۲ اثربخشی معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی با ر ویکرد شناختی رفتاری در ابعاد روابط اجتماعی و کیفیت زندگی کلی بیشتر از ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس می باشد. افزون بر این اثربخشی معنویت درمانی در متغیرهای روابط اجتماعی و کیفیت زندگی کلی بیشتر از گروه کنترل بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که مداخله معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی با رویکرد شناختی - رفتاری بر ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس در کاهش نشانه های اختلالات هیجانی ، افزایش کیفیت زندگی کودکان آزار دیده مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی دولت آباد اثربخش بود.

معنویت درمانی ، ذهنآگاه ی ، افسرد گی ، اضطراب، استرس، کیفیت زندگی