الهه فراهانی
مسعود فلاح

کلمه معبر و گذر شاید به معنای لفظ معنای مشابهی داشته باشند اما در زمان قاجار، هر دو به یک معنا نبوده اند. مفهومموقع و معنایی می باشد. هدف این پژوهش، بررسی تغییرات کالبدی « گذر در زمان قاجار نیازمند بررسی کالبدی گذرهای آو معنایی گذرها در زمان قاجار در تهران می باشد. روش تحقیق توصیفی در این پژوهش استفاده شده است. نتایج نشانداد که گذرها معابر اصلی و کهن تهران بودند که نهتن ها نقاط مهم شهر را به یکدیگر متصل می کردند بلکه بناها و فضاهایعمومی شهر را در کنار خود جای داده بودند. گذر به مثابه محور یا رشته ای بود که بناها و فضاهای عمومی و نیمه عمومیشهری را در کنار خود و در کنار یکدیگر حفظ کرده و موجب شکل گیری مجموعه فضایی یکپارچه شده بود. گذرها از نظرکالبدی سرپوشیده و مسقف بوده اند و در جداره های خود مغازه ها را جای داده اند. به معنای کلی، واژه گذر علاوه برمعبر، مفهوم محله به خود می گرفت. به بیان دیگر فهم مردم از گذر به مثابه فضای باهم زیستن و مواجهه منشا شکل گیریمفهوم محله برای گذر بود . نتایج این پژوهش به بازبینی معنا و مفهوم گذر و توجه به حفظ گذرهای قدیمی تهران کمکشایانی می نماید

گذر، کالبدی، قاجار، تهران، چاله میدان