کبرا حسنقلی نژاد - استادیارعضوهیات علمی موسسه آموزش عالی شاندیز مشهد ایران
راضیه شفاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری موسسه آموزش عالی سلمان مشهد ایران
ابوالفضل شریعتی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری موسسه آموزش عالی سلمان مشهد ایران

نور در معماری سنتی و در فرهنگ اسلامی سمبلی از خداوند متعال و یگانگی الهی است به همین خاطر جایگاهی خاص در معماری فضاهابه خصوص فضاهای عبادی مانند مساجد دارد. به همین دلیل حضور نور و مفهوم آن در فرهنگ معماری مساجد در گذشته جایگاه ویژهای داشته است و همواره سعی شده از نور روز برای شکل دادن به فضاهای معنوی و هدایت هرچه بهتر استفاده شود.امروزه در مساجد متاسفانه کمتر به نور به عنوان یک عنصر هویت بخش توجه شده است به همین دلیل در این مقاله به بررسی اثر نور درمعماری مساجد در ادوار مختلف (دوره خراسانی تا اصفهانی) و اهمیت آن در شکل گیری فضاهای عبادی پرداخته شده است.این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با مطالعه کتاب، مقاله ها و پایان نامه های موجود در این زمینه گردآوری شده است و به جایگاه نورو سیر تحول آن در ادوار مختلف و نحوه استفاده از نور در مساجد وخلاقیت های هنری که وجود دارد ، پرداخته است.طی ادوار مختلف ، با گذشت زمان در معماری مساجد سیر صعودی افزایش ابعاد داخلی فضاها بواسطه کاهش ماده (کاهش ابعاد دیوارها وستونها و ..) و افزایش ورود نور به داخل می باشد و همواره سعی شده طی گذشت این ادوار نور به صورت های گوناگون و طبق الگوهاییخاص وارد فضا شود و حال و هوای عرفانی بر فضای مسجد حاکم شود.

نور ،نور در مساجد ، دوره خراسانی ، دوره اصفهانی