یونس فرضی - کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، موسسه آموزش عالی آبان هراز، آمل، ایران
کریم سلیمانی - استاد، گروه مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران
مرتضی شعبانی - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، مرکز سنجش از دور، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ، ایران

امروزه گسترش شهرنشینی شتابان و گرایش به شهرگرایی درپی افزایش جمعیت، منجربه ابعاد و تنوع الگوی توسعه ی شهرها شدهاست. گسترش فیزیکی و کالبدی شهر به دلیل افزایش سریع جمعیت شهری در تمام کشورهای جهان از جمله کشورهای درحال توسعه صورتمی گیرد. از این رو هدف مطالعه حاضر بررسی و پیشبینی روند رشد شهر اردبیل در یک بازهی ۴۵ سال (۱۹۸۷ تا ۲۰۳۲) با استفاده ازسنجش از دور و مدل CA-Markov است. بدین منظور ابتدا عملیات پیش پرداز و طبقه بندی تصاویر در محیط نرم افزار ENVI۵.۳ انجام شد.سپس نقشه های کاربری اراضی و رشد شهر اردیبل در محیط GIS تهیه گردیدند. در گام بعد نقشه رشد شهر اردبیل با استفاده از مدل CA-Markov در نرم افزار IDRISI Terrset پیشبینی گردیدو نتایج بررسی رشد شهر اردبیل با دقت بیش از ۸۰ درصد نشان داد که شهر اردبیلاز رشد قابل ملاحظه ای برخوردار بوده است و رشد ۲۳۶۶۵۴ نفری جمعیت این شهر طی دوره ی ۳۰ سال (۱۳۶۵ تا ۱۳۹۵) با توجه به نیازجمعیت به افزایس ساخت و ساز منجر به رشد ۸۴.۱۸۴۴ هکتار پهنه ی شهری از سال ۱۹۸۷ تا ۲۰۱۷ شده است. همچنین این رشد طی تاسال ۲۰۳۲ ادامه دار خواهد بود به طوریکه به مساحت پهنه شهری از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۳۲ حدود ۹۱.۱۴۷۵ هکتار رشد خواهد داشت. بدیهیاست نتایج این مطالعه در بسیاری از برنامه های رشد و عمران شهرها در جهت برنامه ریزی مناسب برای رشد نواحی شهری موثر است.

رشد شهر، اردبیل، لندست، CA-Markov