افشین شریعت مهیمنی - استادیار بخش عمران دانشگاه علم و صنعت ایران تهران
نوید کلانتری - دانشجو دکترا برنامه ریزی حمل و نقل دانشگاه علم و صنعت ایران تهران
مرتضی خشای پور - کارشناس ارشد برنامه ریزی حمل و نقل دانشگاه علم و صنعت ایران

امروزه در کلان شهرهای بزرگ و صنعتی جهان نظیر پاریس، نیویورک و توکیو، شبکه های گسترده ای از خطوط مترو جهت غلبه بر مشکلات حملی و نقلی این شهرها گسترش یافته است، به طوری که شبکه مترو نقش مهمی در حمل و نقل این شهرها بازی می کند. در دهه اخیر شهر تهران با مشکلات متعددی به علت تراکم در شبکه حمل و نقل مواجه بوده است و لذا در همین راستا، شبکه خطوط مترو در جهت ایجاد سیستم حمل و نقل عمومی توانمند، طراحی شده است. شبکه متروی تهران در 5 خط مصوب شده است که در حال حاضر 3 خط آن مورد بهره برداری می باشد. در این مقاله پس از بررسی برخی از شاخص های دسترسی و توپولوژی که می توان جهت تجزیه و تحلیل شبکه مترو مورد استفاده قرار بگیرد، اندازه، توپولوژی و قابلیت دسترسی شبکه مترو تهران و برخی از تاثیرات آن بر روی شهر ارزیابی می گردد. در این راستا ایستگاه های تبادل در شبکه را مورد بررسی قرار داده و خصوصیات خطوط آن مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. نتایج حاصل از روش ارائه شده می تواند به عنوان یکی از شاخص های تصمیم گیری جهت ارزیابی یا توسعه خطوط مترو مورد استفاده قرار گیرد.

شبکه مترو ، قابلیت دسترسی ، توپولوژی ، ایستگاههای تبادل سفر