سیده هاجر بنی هاشمیان - PhD student in Agrotechnology (Plant Physiology), Islamic Azad University, Chalous Branch, Mazandaran, Iran.
علی افتخاری - Assistant Professor and Faculty Member of agriculture Department, Islamic Azad University, Chalous Branch, Mazandaran, Iran.
مرتضی نصیری - Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Research Department, Rice Research Institute of Iran (RRII), Mazandaran Branch, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Amol, Iran.
سید امیرعباس موسوی میرکلایی - AssistantProfessor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Chalous Branch, Islamic Azad University, Chalous, Iran.

این پژوهش به منظور بررسی اثر بیوچار و منابع نیتروژن بر صفات زراعی و نیتروژن خاک و گیاه در برنج رقم تیسا و در قالب دو آزمایش مزرعه ای و گلخانه ای در ایستگاه تحقیقات برنج تنکابن اجرا شد. طرح آماری مورد استفاده، به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی و شامل سه تکرار بود. تیمارهای مورد آزمایش شامل بیوچار در سه سطح (صفر، ۲۰ و ۴۰ تن در هکتار) و منابع نیتروژن در سه سطح (صفر، کود شیمیایی نیتروژن به مقدار ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار و تلقیح بذر با باکتریهای تثبیتکننده نیتروژن (آزوسپیریلوم، ازتوباکتر و سودوموناس) بود. نتایج آزمایش مزرعه ای نشان داد که در بین منابع مختلف نیتروژن، کاربرد کود شیمیایی نیتروژن منجر به افزایش معنی­دار برخی از اجزای عملکرد، عملکرد دانه و غلظت نیتروژن در گیاه گردید، به طوری که تعداد پنجه بارور در کپه، عملکرد دانه و غلظت نیتروژن در دانه و کاه به­ترتیب حدود ۴/۲۰، ۶/۳۳، ۸/۱۷ و ۷/۲۴ درصد در مقایسه با عدم مصرف نیتروژن افزایش یافت و اثر متقابل تیمارها (کود شیمیایی نیتروژن ×۲۰ تن در هکتار بیوچار، کود شیمیایی نیتروژن ×۴۰ تن در هکتار بیوچار، کاربرد باکتری ×۲۰ تن در هکتار بیوچار، کاربرد باکتری ×۴۰ تن در هکتار بیوچار) در میزان نیتروژن کاه معنیدار شد. در شرایط گلخانه بیشترین عملکرد دانه (۱۷/۹۰ گرم) در تیمار کاربرد کود شیمیایی نیتروژن ×۴۰ تن در هکتار بیوچار و بیشترین غلظت نیتروژن دانه (۶۴/۰ میلی­گرم بر کیلوگرم) در تیمار کاربرد باکتری ×۴۰ تن در هکتار بیوچار مشاهد شد. با توجه به نتایج این تحقیق، کاربرد کود شیمیایی نیتروژن در مقدار ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار برای دستیابی به حداکثر عملکرد دانه برنج و همچنین استفاده از بیوچار در مقادیر ۲۰ و ۴۰ تن در هکتار جهت بهبود حاصلخیزی خاک مناسب ارزیابی گردید.

Growth- promoting Bacteria, Biochar, yield, plant nitrogen concentration